با حمایت و پشتیبانی ستاد توسعه زیست‌فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، اولین شتاب‌دهنده محصولات پزشکی تشخیصی «IVD»، افتتاح شد. این شتاب‌دهنده که «سیناپس» نام دارد، با هدف توسعه و تجاری‌سازی فناوری‌های پزشکی تشخیصی و ورود محصولات و خدمات فناورانه به بازار داخل و خارج کشور، تأسیس شده است. گفتنی است، محصولات پزشکی تشخیصی، طیف وسیعی از تجهیزات ساده تا آنالیزورهای پیچیده را شامل می‌شوند و امروزه نقشی مهم و کلیدی، در ارائه یک پاسخ قابل ‌اطمینان توسط آزمایشگاه‌های تشخیص طبی ایفا می‌نمایند.

یکی از شاخصه‌های اثرگذار در پاسخ آزمایش‌های پزشکی و میزان اطمینان به آن‌ها، کیفیت ابزارهای آزمایش است که همین عامل، موجب شده تا سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی در این حوزه انجام گیرد. با توجه به این حجم بالای سرمایه‌گذاری، سرعت پیشرفت و توسعه فناوری‌های تشخیص پزشکی نیز، بسیار بالا بوده و حتی با نرخ پیشرفت فناوری‌های کامپیوتری، برابری می‌نماید. در ایران نیز، با توجه به تعداد قابل‌توجه دانش‌آموختگان و فناوران فرهیخته، ظرفیت قابل قبولی برای توسعه و پیاده‌سازی فناوری‌های تشخیصی مطابق با مدل‌های موفق جهانی، وجود دارد. با این حال، فرآیند طراحی، تولید و تجاری‌سازی پروژه‌های «IVD»، کمی دشوار و سرشار از چالش‌های مختلف است که باعث شده محصولات کم تعدادی در این زمینه به تجاری‌سازی نهایی و احیاناً صادرات، منتهی گردند. از مهم‌ترین این چالش‌ها، می‌توان به «عدم شناخت صحیح از نیاز بازار و مشتری»، «وجود قوانین، استانداردها و الزامات حاکم بر بازار داخلی و بین‌المللی» و نیز، «فقدان زیرساخت‌های مالی و سرمایه‌گذاری مناسب»، اشاره نمود.

حال با راه‌اندازی این شتاب‌دهنده جدید و سرمایه‌گذاری‌های گسترده بخش خصوصی که با حمایت نهادهای سیاست‌گذار، همچون معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری همراه شده است، امیدواری برای توسعه و تجاری‌سازی محصولات تشخیص پزشکی در ایران، افزایش خواهد یافت. «بهروز تهرانی»، مدیرعامل یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه پزشکی، در خصوص این شتاب‌دهنده می‌گوید: «چشم‌انداز سیناپس، تبدیل شدن به پربازده‌ترین شتاب‌دهنده پلتفرم‌های IVD در خاورمیانه تا پنج سال آینده است. این شتاب‌دهنده، در راستای سند ملی زیست‌فناوری و اشتغال‌زایی فارغ‌التحصیلان علوم زیستی کشور، حرکت می‌کند. این شتاب‌دهنده، نیروهای متخصص را از میان ایرانیان خارج کشور جذب نموده و با بهره‌گیری از مربیگری، فرآیندهای طراحی، تولید و تجاری‌سازی را با دقت بالاتری پیش خواهد برد.»

لازم به تأکید است، نانوفناوری از حوزه‌های نوظهوری است که ارتقاء و بهبود روش‌های تشخیص پزشکی را امکان‌پذیر نموده است. امروزه طیف وسیعی از کاربردهای فناوری نانو، با موضوع سیستم‌های تشخیص بیماری، اعم از آسیفکسی، سرطان، آلزایمر، پارکینسون و ... توسعه یافته و تجاری‌سازی شده است. جالب اینجا است که حتی برخی از محققین، به صورت خاص بر تعامل فناوری‌های زیستی و نانوفناوری جهت تکامل فناوری‌های تشخیص پزشکی، متمرکز شده‌اند. با توجه به پتانسیل‌های چشمگیر ایران در حوزه فناوری نانو، همکاری‌های بین این دو حوزه (فناوری‌های زیستی و نانوفناوری)، می‌تواند خروجی‌های ملموس و قابل‌توجهی به همراه داشته باشد.

مرجع: «biodc»