درباره برنامه تجاری‌سازی فناوری نانو

یکی از بارزترین شاخصه‌های ایران، پتانسیل نیروی انسانی بسیار قوی و دستاوردهای باکیفیت است. بسیاری از دستاوردهای پژوهشگران و فناوران در داخل کشور، به دلیل عدم بهره‌مندی از زیرساخت حمایتی لازم برای تجاری شدن و آشنا نبودن آن‌ها با فرآیند توسعه فناوری و محصول، امکان ورود به صنعت را نمی‌یابند. برنامه تجاری‌سازی فناوری نانو (Nano Match)، یک برنامه دائمی با رویکرد حمایت از طرح‌هایی است که در حوزه نانوفناوری، به‌ نمونه اولیه رسیده‌اند. فناوران، شرکت‌های نوپا، پژوهشگران و جامعه دانشگاهی، بعنوان طرف عرضه و شرکت‌های صنعتی و سرمایه‌گذاران خطرپذیر و مستقل، بعنوان طرف تقاضا، از جمله مخاطبان این برنامه هستند.

در این برنامه، طرح‌هایی پذیرفته می‌شوند که نمونه اولیه‌ای از آن‌ها ساخته شده و مبتنی بر نیاز صنعت باشد، مشابه داخلی نداشته و یا در صورت وجود مشابه، بهبود کیفیت، خواص و یا کاهش هزینه نسبت به آن داشته باشند. انطباق محصول با تعاریف نانو نیز از دیگر شاخصه‌های مهم در پذیرش طرح‌ها است.

نانومچ در هر سال، طی فراخوان‌هایی، اقدام به دریافت طرح‌های متقاضیان می‌نماید. درخواست‌های دریافتی، بر اساس شاخصه‌های مختلفی از جمله، قابلیت تجاری شدن، فنی و نانومقیاس، قابلیت توسعه بازار، نوآوری و همچنین پتانسیل تیم فناور برای پیشبرد طرح، ارزیابی می‌شوند. طرح‌های پذیرفته شده در برنامه، طی بازه‌ زمانی مشخصی که برای هر طرح، متناسب با سطح آن متفاوت است، فرصت استفاده از امکانات و تجهیزات در دسترس را دارا خواهند بود. همچنین این طرح‌ها، ضمن بهره‌مندی از خدمات و حمایت‌های نانومچ برای توسعه کسب و کار خود، پس از اتمام فرآیند توسعه محصول، امکان استفاده از سایر حمایت‌ها و امکانات ستاد نانو برای توسعه بازار را نیز خواهند داشت.

از سال 1392 تا به حال، نه دوره از برنامه برگزار شده است که در طی این نه دوره ۱670 طرح، از حوزه‌های مختلف صنعتی، از سراسر کشور دریافت شده است. طرح‌های دریافتی که واجد شرایط اولیه باشند، پس از داوری اولیه، به جلسه ارائه حضوری دعوت می‌شوند. از میان 446 طرح دعوت شده به جلسه حضوری، 161 طرح در برنامه پذیرش اولیه شده‌اند. طرح‌هایی که در برنامه پذیرش اولیه می‌شوند، در گام اول برای دریافت تأییدیه نانومقیاس، به واحد بررسی ستاد نانو ارجاع داده می‌شوند. همزمان، بررسی‌های اقتصادی طرح شروع شده و با توجه به نقشه راه تعیین شده برای هر طرح، حرکت در مسیر توسعه تا رسیدن به یک محصول قابل عرضه به بازار و یا قابل معرفی به صنعت، ادامه خواهد داشت. در طول این مسیر، تنها تیم‌هایی می‌توانند موفق به پذیرش نهایی در برنامه شوند که ضمن دریافت تأییدیه نانومقیاس ستاد نانو، با تلاش و ممارست زیاد در بازه زمانی مشخص شده، انگیزه خود را بعنوان یک کارآفرین برای پیشرفت کار به اثبات برسانند. در طول بازه زمانی هشت ساله از شروع به کار برنامه تا مهر 1400، تعداد 54 طرح، موفق به پذیرش نهایی در برنامه و بهره‌مندی از حمایت‌های نانومچ شده‌اند.

در نهایت، امید است تا با یاری خداوند متعال و تلاش و همت سرمایه‌های انسانی کشور، نانومچ بتواند گام‌های موثری در جهت کارآفرینی، تجاری‌سازی و تولید ثروت از دستاوردهای داخلی حوزه فناوری نانو بردارد.