بررسی‌ها نشان می‌دهد که کاربرد فناوری نانو در حوزه ساخت و تولید، به شدت در حال افزایش است. با توجه به پتانسیل قابل توجه این فناوری نوظهور در توسعه فرآیندهای مقیاس‌پذیر و پربازده، می‌توان تولید تجاری مواد، سازه‌ها، دستگاه‌ها و سیستم‌های مختلف، با هزینه کمتر و کیفیت بالاتر را، هدف قرار داد. در این میان، «بهبود ایمنی در فرآیندهای تولیدی»، «کاهش اصطکاک» و «کارآمدی سوخت‌ها»، به عنوان سه کاربرد کلیدی نانوفناوری در حوزه ساخت شناخته شده که با توجه فراوانی روبرو شده‌اند.

در طی سال‌های اخیر و با مشخص شدن قابلیت‌های منحصربه‌فرد فناوری نانو، سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای با هدف توسعه کاربردهای جدید این فناوری انجام گرفته است. نتایج حاصل از این مطالعات گسترده، حاکی از پیشرفت‌های چشمگیر در حوزه‌های مختلف، اعم از پزشکی و درمان، کشاورزی، انرژی  و ... می‌باشد. برخی از این پیشرفت‌های فناورانه، توانایی این را داشته که فرآیندهای تولیدی را متحول نمایند که از آن جمله، می‌توان به همین سه حوزه کلیدی «بهبود ایمنی در فرآیندهای تولیدی»، «کاهش اصطکاک» و «کارآمدی سوخت‌ها»، اشاره نمود.

بهبود ایمنی: ادغام و یکپارچه‌سازی نانو مواد با بحث پوشش‌دهی، منجر به پیشرفت بسیار زیاد در زمینه ایمنی محصولات، به‌ویژه مقاومت در برابر سایش شده است. اما این تنها بخشی از کاربردهایی است که نانوفناوری برای مسئله ایمنی می‌تواند به ارمغان آورد. توجه ویژه غول‌های نفتی همچون «پتروبراس» و آرامکو نسبت به فناوری نانو و سرمایه‌گذاری‌های قابل توجه توسط صنایع بزرگ مختلف، خود گواهی بر این مسئله کلیدی است. از دیگر مثال‌های قابل توجه این حوزه، می‌توان به نانوالیاف‌های بکار رفته در نسل جدید پوشاک اشاره نمود که آن‌ها را ضد لکه و ضد میکروب نموده و حتی این امکان را فراهم می‌نماید که از البسه مخصوص، برای پوشش کارگران و تولیدکنندگان فعال در مناطق خطرناک بیولوژیکی، استفاده نمود.

راندمان سوخت: بدون شک از کاربردهای قابل توجه فناوری نانو در حوزه باتری‌ها، انرژی خورشیدی، انرژی بادی، انرژی هیدروژنی و بسیاری دیگر از موارد مؤثر در حوزه تولید، ذخیره‌سازی و همچنین کاهش مصرف انرژی، نمی‌توان چشم‌پوشی نمود. در کنار همه موارد یاد شده، نانو ذرات به ما کمک می‌کنند تا ویژگی‌های مختلفی اعم از پایداری حرارتی، مقاومت در برابر آب و مواد شیمیایی، استحکام کششی و حتی مقاومت در برابر شعله را بهبود دهیم. نانو کامپوزیت‌های پلیمری بکار گرفته شده در نسل جدید لاستیک‌ها، یک مثال بارز از این قضیه هستند که با مقاومت مناسب در برابر حرارت و مواد شیمیایی، عملکرد بهتری از خود نشان داده و در عین حال، مصارف سوختی کمتری خواهند داشت. استفاده از نانوسیلیکا در لاستیک‌های تولیدی این روزها، یک مثال غیرقابل چشم‌پوشی بوده که یک بازار قابل توجه را برای فعالان این حوزه در بر داشته است.

کاهش اصطکاک: یکی دیگر از کاربردهای ویژه و نوظهور فناوری نانو، تولید انواع روان‌کننده‌ها است که فرآیند تولید را به شدت متنوع می‌سازد. این نانو ذرات کارآمد، جایگزین روغن‌های سنتی شده و میزان سایش، حرارت تولیدی و در نتیجه خرابی قطعات را کاهش می‌دهند. کاهش اصطکاک در تجهیزات ساخت، می‌تواند یک پیشرفت بزرگ در صنعت قلمداد شده که راه را برای تولیدات مقرون‌به‌صرفه و البته سریع باز می‌نماید. این حوزه نیز آنچنان مورد قبول شرکت‌های مختلف قرار گرفته که برخی از شرکت‌های فعال در این حوزه همچون «nanomech»، به صورت تخصصی بر روی روانکارهای نانویی کار نموده و بسته به کاربردهای مختلف آن‌ها، نسبت به ارائه گریدهای متعدد اقدام می‌نمایند.

مرجع: «Daily Research List»