محققین دانشگاه صنعتی اصفهان، موفق به ساخت نوعی حسگر نانویی شده‌اند که در کوتاه‌ترین زمان ممکن، امکان شناسایی باکتری در شیر خشک نوزادان را فراهم می‌سازد. این محصول که پتنت مرتبط با آن نیز به ثبت رسیده، در نتیجه یک رساله دکتری و با حمایت یکی از شرکت‌های لبنی معتبر کشور، به سرانجام رسیده است.

یکی از چالش‌های مهم صنایع غذایی، فساد و آلودگی آن‌ها به انواع میکروب‌ها است که این امر، در محصولات و فرآورده‌های مرتبط با کودکان و نوزادان، از اهمیت بیشتری برخوردار است. یکی از اقدامات شرکت‌های فعال در این زمینه، تشخیص دقیق عوامل بیماری‌زا در کوتاه‌ترین زمان ممکن و پیش از ورود آن‌ها به بازار مصرف است که سالانه میلیون‌ها دلار بابت توسعه تجهیزات و فناوری‌های جدید شناسایی و پیشگیری این آلاینده‌های مواد غذایی، صرف می‌گردد. نانوحسگر شناسایی باکتری شیر خشک نیز، یکی از همین تلاش‌ها است که با همکاری تنگاتنگ صنعت و دانشگاه، حاصل شده است.

شایان ذکر است که زیست حسگر نانویی تولید شده، قابل‌حمل بوده و اصلی‌ترین مزیت آن، کاهش قابل‌توجه زمان تشخیص سلامت شیر خشک،از چند روز به کمتر از یک ساعت است. کشت میکروبی، شناسایی مورفولوژیکی و بیوشیمیایی، از جمله روش‌های رایج برای شناسایی آلودگی میکروبی در مواد غذایی هستند که بسیار وقت‌گیر بوده و بعضاً در حدود 2 تا 7 روز به طول انجامیده و با توجه به الزام آماده‌سازی نمونه، هزینه بسیاری نیز به همراه دارند. در فناوری جدید ارائه شده، به کمک طراحی و ساخت یک زیست حسگر مبتنی بر فناوری نانو، ضمن کاهش هزینه تشخیص سلامت شیر خشک، سرعت این فرآیند نیز به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافته است.

گفتنی است، در این زیست حسگر، از نانوذرات طلا به منظور پایدارسازی توالی‌های «DNA» استفاده شده است و می‌تواند در کمتر از 25 دقیقه، وجود درصدهای بالاتر از 100 باکتری «باسیلوس سرئوس» در میلی‌لیتر را در شیر خشک‌های تولید شده که حد مجاز باکتری در استاندارد ملی ایران است، تشخیص دهد. با توجه به نوآوری‌های صورت گرفته و تصمیم به تجاری‌سازی این محصول در آینده، پتنتی با با شماره ثبت «93252» نیز، در سیستم ملی ثبت اختراع ایران به ثبت رسیده است.

لازم به ذکر است که نانو ذرات طلا، به‌طور گسترده‌ای در صنایع زیستی، پزشکی و دارویی کاربرد داشته که از آن جمله، می‌توان به کمک برای تشخیص بیماری پارکینسون، شناسایی سلول‌های سرطانی و ارزیابی اثرات درمانی و نیز، تشخیص ویروس زیکا، اشاره نمود.

مرجع: «ایسنا»