روزین فرآوری شده که با نام تجاری DPR به بازار ارائه می‌شود، ترکیبی است که در اثر یک واکنش تسهیم نامتناسب بر روی گام روزین (Gum rosin)، تولید می‌شود. این ترکیب، دارای کاربردهای گسترده‌ای در صنعت پتروشیمی بوده که اصلی‌ترین کاربرد آن، به‌عنوان سورفکتانت امولسیون‌کننده در تولید لاستیک سنتزی (SBR) است. میزان استفاده از این ترکیب، تنها در داخل ایران، ۲۵۰۰ تن در سال است که تمامی آن وارداتی بوده و حداقل سالیانه منجر به خروج ۱۰ میلیون دلار ارز از کشور می‌شود. همچنین، با راه‌اندازی واحدهای جدید SBR، پیش‌بینی می‌شود که میزان مصرف در کشور، به ۵۰۰۰ تن در سال افزایش یابد. مطالعات انجام شده در زمینه ساخت این ماده با ارزش صنعتی، نشان داد که در بین انواع مختلف کاتالیزور مورد استفاده برای تولید DPR، فلز پالادیوم به دلیل خصوصیات مطلوب محصول تولید شده، بهترین گزینه است. اما تاکنون گزارشی در زمینه استفاده از نانوذرات پالادیوم برای تولید DPR ارائه نشده است. با توجه به مزایای استفاده از نانوذرات در انجام واکنش‌های شیمیایی، فلز پالادیوم به صورت نانوذرات پالادیوم بر روی بستر کربنی تثبیت شده و از این ترکیب، به عنوان کاتالیزور جهت تولید DPR استفاده می‌شود.  

 پس از تثبیت پالادیوم، به­‌صورت نانوذرات بر روی بستر کربنی، با استفاده از TEM، XRD، جذب-واجذب نیتروژن و جذب اتمی، ریز ساختار آن مورد بررسی قرار گرفت. تصاویر TEM نشان داد که پالادیوم بصورت ذراتی با اندازه­‌های 10 تا 20 نانومتری، برروی بستر کربنی تثبیت شده است و جذب اتمی نیز نشان دهنده حضور ۴/۶۵ درصد وزنی پالادیوم بود. همچنین آنالیزهای XRD و جذب-واجذب نیتروژن تثبیت موفق پالادیوم برروی بستر کربنی را تایید کرد. 

 تصویر TEM نانوذرات پالادیوم تثبیت شده بر روی کربن فعال

 انجام واکنش تسهیم نامتناسب روزین با استفاده از کاتالیزور جدید و آنالیز محصول DPR تولید شده، نشان داد که این محصول، دارای کیفیت مورد نظر صنعت پتروشیمی بوده و از نظر کیفیت، کاملاً با محصول وارداتی  قابل رقابت است. 

 واکنش تسهیم نامتناسب روزین

 در واقع، این اولین دانش فنی برای تولید DPR بر پایه فناوری نانو است و مطالعات تکمیلی مربوط به راه‌‌اندازی خط تولید مربوط به ساخت و بازیافت کاتالیزور پالادیوم-کربن، هم اکنون در شرکت پدیده شیمی جم، در حال انجام است.

الف) تصویر روزین فرآوری شده (DPR) و ب) نانوذرات پالادیوم تثبیت شده بر روی کربن فعال 

کاربردها:

• مصرف DPR در صنعت پتروشیمی برای تولید لاستیک سنتزی (SBR) مورد استفاده در تولید تایر
• مصرف کاتالیزور پالادیوم-کربن در شرکت پدیده شیمی جم جهت تولید DPR (میزان کاتالیزور مصرفی در این شرکت برابر با ۲۵۰۰ کیلوگرم در سال است)
• مصرف کاتالیزور پالادیوم-کربن به صورت گسترده در صنایع پتروشیمی و داروسازی

 مزایا:

• تولید روزین تسهیم نامتناسب شده با توجیه اقتصادی در داخل کشور با بدست آوردن دانش فنی تولید کاتالیزور پالادیوم-کربن
• کاهش زمان واکنش از شش ساعت به دو ساعت با استفاده از نانوذرات پالادیوم در این واکنش و کاهش قیمت تمام شده
• قابلیت رقابت محصول روزین تسهیم نامتناسب شده با استفاده از این کاتالیزور با محصولات مشابه خارجی