محققین دانشگاه استرالیایی «RMIT»، با الهام از بال حشرات، روشی جدید برای مبارزه با باکتری‌ها و از بین بردن آن‌ها یافته‌اند. النا ایوانوا (Elena Ivanova) که از اساتید برجسته این دانشگاه است، در طی بررسی‌های خود به این نتیجه رسیده که بال‌های سنجاقک‌ها، قاتلان طبیعی (غیرشیمیایی) باکتری‌ها هستند، پدیده‌ای منحصربه‌فرد که می‌تواند راه‌های غلبه بر باکتری‌های مقاوم در برابر دارو را بهبود دهد.

مقاومت باکتریایی در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پیش روی سلامت جهانی است که درمان عفونت‌های رایج را به شکل فزاینده‌ای دشوار ساخته است. بنا به گفته‌های ایوانوا، سالیانه بالغ بر 700 هزار نفر به دلیل عفونت باکتریایی مقاوم در برابر دارو، جان خود را از دست می‌دهند و به همین دلیل، یافتن راه‌هایی غیرشیمیایی برای کشتن باکتری‌ها، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. تحقیقات محققین دانشگاه «RMIT»، نشان داده که حشرات دارای سیستم‌های ضد باکتری بسیار مؤثر و تکامل یافته‌ای بوده و با الهام از بال‌های آن‌ها، می‌توان سطوحی مجهز به نانوذرات را برای از بین بردن سریع باکتری‌ها مورد استفاده قرار داد. ایوانوا در این خصوص می‌گوید: «ما به پردازش ایده‌های نهفته در طبیعت می‌پردازیم. اگر با الهام از بال حشرات، دقیقاً بفهمیم که نانوذرات چگونه باکتری‌ها را می‌کشند، می‌توانیم با دقت بیشتری در مهندسی و ساخت این سطوح عمل نموده و اثربخشی در برابر عفونت‌ها را بهبود دهیم. هدف نهایی ما، ایجاد سطوح ضد باکتری کم‌هزینه و مقیاس‌پذیر برای استفاده در بیمارستان‌ها و ایمپلنت‌های درمانی است».

گفتنی است که ایده سطوح نانویی کشنده باکتری‌ها، پدیده جدیدی نبوده و نوآوری‌های زیادی در این زمینه انجام گرفته است. با این حال، آنچه این تحقیق را از موارد مشابه قبلی متمایز می‌سازد، الگوبرداری از بال حشرات به‌عنوان یک پدیده کاملاً طبیعی است. بال سنجاقک و سیکادا (Cicada)، از ستون‌های نانویی خاصی پوشیده شده که می‌توانند باکتری‌های تماس یافته با آن‌ها را از بین ببرند. تیم تحقیق هم از این موضوع استفاده کرده و نوعی سطوح حاوی نانوذرات با اثرات قوی ضدباکتریایی تولید نموده‌ است.

باکتری‌هایی که روی این نانوساختارها قرار می‌گیرند، کشیده یا تکه‌تکه شده و غشاهای سلولی آن‌ها فرو می‌پاشد و همین عامل، موجب از بین رفتن آن می‌گردد. نکته جالب‌تر این‌که پیش از این هم، محققین چینی با الگوبرداری از حشره سیکادا و شبیه‌سازی نانوبرجستگی‌های با قابلیت ضد انعکاس نور آن، اقدام به طراحی سلول‌های خورشیدی نموده‌اند.

مرجع: «Nanowerk»