محققین دانشگاه میشیگان، موفق به ساخت نانو ژنراتورهای جدیدی شده‌اند که امکان نظارت بر وضعیت محیطی جنگل‌ها و شناسایی به موقع آتش‌سوزی‌های احتمالی را فراهم می‌کند. این فناوری منحصربه‌فرد، یک سیستم کنترل از راه دور است که مبتنی بر نانوژنراتورها، از حرکت برگ و شاخه درختان در باد، انرژی الکتریکی مورد نیاز خود را تأمین نموده و یک سیستم اعلام حریق مستقل را معرفی می‌نماید. این دستگاه، قابلیت نصب در بخش‌های مختلف جنگل را داشته و بدین وسیله، به منظور برنامه‌ریزی برای اقدامات پیشگیرانه و مهار سریع آتش، قابل استفاده می‌باشد.

یکی از چالش‌های بزرگ سازمان‌های متولی حفاظت از منابع طبیعی و جنگل‌ها، آتش‌سوزی‌های گسترده به‌ویژه در مناطق گرم و حاره‌ای است که با گرم شدن هوا و کمبود بارش‌ها، شدت گرفته و خسارات قابل توجهی را به دنبال دارد. اخبار مرتبط با آتش‌سوزی جنگل‌ها در استرالیا که برای هفته‌ها ادامه داشت و یا آتش‌سوزی‌های اخیر در ایران، مثال‌هایی از همین حوادث ناخوشایند طبیعی هستند که شاید جبران آن‌ها سالیان سال زمان و میلیاردها تومان هزینه نیاز دارد. به نظر می‌رسد که فناوری نانو، برای این مسئله هم راه‌حلی داشته و خود را برای جنگ با آتش در جنگل‌ها نیز آماده نموده است!

اغلب متخصصین و فعالان نانو، عادت دارند که اخبار مرتبط با کاربرد این فناوری را در حوزه‌هایی مانند پزشکی و دارو، الکترونیک و ... بشنوند، اما گاه کاربردهایی کاملاً عجیب و دور از ذهن هم از سوی متخصصین توسعه می‌یابد. زبان مصنوعی نانویی برای چشیدن شربت افرا و همین فناوری پیش‌بینی و کنترل آتش‌سوزی در جنگل‌ها، از این دست موارد هستند. چانگ یانگ کائو (Changyong Cao)، از اعضای اصلی تیم تحقیق می‌گوید: «این دستگاه که MC-TENG نام‌گذاری شده است، با جمع‌آوری انرژی حاصل از حرکات پراکنده شاخه‌های آویزان درختان، انرژی الکتریکی تولید می‌کند. تا آنجا که ما بررسی کرده‌ایم، این نخستین باری است که یک سیستم شناسایی آتش‌سوزی در جنگل‌ها معرفی شده است. مزیت این دستگاه، سیستم سنجش خودکار آن و عدم نیاز به مراقبت و نگهداری پس از نصب به درختان است که همین مسئله، موجب می‌شود تا وضعیت آتش‌سوزی و شرایط محیطی، به صورت مداوم در دسترس افراد مسئول قرار گیرد».

گفتنی است که آتش‌سوزی‌های غم‌انگیز جنگل‌ها در سال‌های اخیر، به‌ویژه در آمریکا، برزیل و استرالیا، یک عامل انگیزشی جدی برای توسعه فناوری جدید بوده است. کائو معتقد است که واکنش سریع در برابر آتش‌سوزی‌های جنگلی، می‌تواند خاموش کردن آن‌ها را ساده‌تر نموده و خسارات ناشی از آن را به شدت کاهش دهد. روش‌های سنتی فعلی برای تشخیص آتش‌سوزی جنگل‌ها، شامل نظارت ماهواره‌ای، گشت‌های زمینی و برج‌های مراقبتی است که علاوه بر کارایی کمتر، هزینه زیادی را به سیستم تحمیل می‌کند. فناوری پیشنهادی، در عین بهبود کارایی، هزینه را کاهش داده و امکان کنترل از راه دور جنگل‌ها و مراقبت از آن‌ها را فراهم می‌سازد.

مرجع: «Nanowerk»