در سال 2018 میلادی، مجموعاً 42 پتنت در حوزه نانو فناوری از سوی محققین و مخترعین ایرانی در دفاتر ثبت اختراع آمریکا و اروپا انتشار یافته است که رشدی 68 درصدی را در مقایسه با سال قبل، نشان می‌دهد. گفتنی است، سیستم‌های پتنت آمریکا (به دلیل بازار گسترده، پیشرو بودن در توسعه فناوری‌های نوین و فعالیت بسیاری از شرکت‌های فناور مشهور، مانند اپل، کوآلکام، «IBM» و جنرال موتورز) و اروپا (به دلیل متشکل بودن از 38 کشور اروپایی اغلب توسعه‌یافته و پیشرو در فناوری، نظیر آلمان و فرانسه)، از معتبرترین سیستم‌های پتنت در سطح جهان به شمار می‌آیند و ثبت اختراع در این دو سیستم، می‌تواند نمادی از روند توسعه و تجاری‌سازی فناوری محسوب گردد.

 بنا بر گزارش استت‌نانو، در سال 2018 میلادی، بالغ بر 13050 پتنت در حوزه فناوری نانو از سوی دفاتر ثبت پتنت و علائم تجاری آمریکا «USPTO» و ثبت پتنت اروپا «EPO»، انتشار یافته است که از این تعداد، «USPTO» با 11280 پتنت، سهمی 86 درصدی داشته است. یک نکته جالب در زمینه ثبت اختراعات نانویی، سهم به نسبت کم آن‌ها از کل پتنت‌های به ثبت رسیده در حوزه‌های مختلف فناوری است که در سال‌های اخیر، بین 2.5 تا 3 درصد متغیر بوده است. این در حالی است که سهم مقالات نانویی از کل مقالات علمی انتشار یافته، تقریباً 10 درصد می‌باشد. این تفاوت قابل‌توجه، نشان می‌دهد که دستاوردهای تحقیقاتی فناوری نانو، بیشتر در مرحله انتشار مقالات علمی جهت معرفی آخرین پژوهش‌های انجام گرفته است و عملاً بخش کمی از این پژوهش‌ها، به مرحله تجاری‌سازی و عرضه محصول نهایی به بازار می‌رسند.

 لازم به ذکر است، مطابق استاندارد ایزو «ISO/TS18110»، اختراعاتی در حوزه فناوری نانو قرار می‌گیرند که حداقل دارای یک ادعای مرتبط با فناوری نانو بوده و یا بر اساس کدهای طبقه‌بندی «IPC»، دارای کدی مرتبط با حوزه نانو فناوری باشند. در جدول زیر و به نقل از استت‌نانو، 25 کشور برتر دارنده درخواست‌های ثبت پتنت نانویی در سال 2018 میلادی، قابل مشاهده می‌باشد.

 همان‌گونه که در جدول مشاهده می‌نمایید، آمریکا با 5646 عدد «US» پتنت و 311 پتنت انتشار یافته در «EPO»، توانسته است در صدر کشورهای دارای بیشترین پتنت نانویی در سال 2018 قرار گیرد. پس از آمریکا، کشورهای کره جنوبی، چین و ژاپن، توانسته‌اند در رده‌های دوم تا چهارم جای گیرند. حضور تایوان در رده پنجم کشورهای برتر و عربستان در رده دهم، از نکات جالب فهرست اخیر محسوب می‌شود. ایران نیز با 42 عدد «US» پتنت و در حالی که هیچ پتنتی در «EPO» از مخترعین و فناوران ایرانی انتشار نیافته است، در رده 21 کشورهای برتر قرار دارد.

 اگر آمار فعالیت‌های ثبت اختراع کشورهای مختلف را از منظر منطقه‌ای بررسی نماییم، آمریکا و کانادا در منطقه آمریکای شمالی، کشورهای آلمان، فرانسه و بریتانیا، در منطقه اروپا و کره جنوبی، چین و ژاپن، در منطقه آسیا، در رده‌های برتر جای گرفته‌اند. ایران پس از عربستان، سنگاپور و هند، در رده هشتم کشورهای آسیایی قرار دارد.

 یک نکته جالب دیگر، سهم پتنت‌های نانویی از کل پتنت‌های انتشار یافته است که ایران و عربستان، به ترتیب با 26.8 و 17.8 درصد، بیشترین سهم از پتنت‌های نانویی را به خود اختصاص داده‌اند. این امر، نشان از سرمایه‌گذاری‌های گسترده این دو کشور در حوزه فناوری نانو و تمرکز بر تجاری‌سازی نوآوری‌های نانویی دارد.

مرجع: «Statnano»