تقریباً هر فردی که یک سرو کار ساده با عکس‌برداری داشته باشد، با پدیده انحراف کروماتیکی روبرو شده است. در این پدیده، رنگ‌ها به خوبی روی هم منطبق نشده و این موضوع، باعث بی‌نظمی‌هایی در عکس‌ها و ایجاد هاله رنگی در لبه‌های تصویر می‌شود. علت این پدیده، این است که لنزها شکل و خاصیت منشوری داشته و بسته به شرایط و نوع لنز، موجب انحراف برخی رنگ‌ها می‌شوند. لنزهای ترکیبی که در سال 1730 میلادی اختراع شدند و تاکنون از آن‌ها استفاده می‌شود، تا حدودی این انحرافات را اصلاح نمودند؛ با این وجود، این لنزها نقاط ضعف زیادی نیز دارند که از آن جمله، بزرگ و گران‌قیمت بودن و نیاز به پولیش و قالب‌گیری بسیار دقیق را می‌توان نام برد.

گروهی از محققین دانشکده مهندسی و علوم کاربردی دانشگاه هاروارد، با استفاده از فناوری نانو، روشی برای ارائه مشکل انحرافات کروماتیکی لنزها ارائه نموده‌اند. فرا اصلاح‌کننده «metacorrector»، نام فناوری توسعه داده شده است که در آن، با استفاده از یک لایه نانوساختار، می‌توان مشکل انحرافات کروماتیکی را در طیف مرئی حل نمود. این فناوری، قابلیت استفاده در همه سیستم‌های نوری، از لنزهای دوربین تا انواع میکروسکوپ را داشته و به همراه دیگر اجزای انکسار نوری متعارف، برای بهبود عملکرد، کاهش پیچیدگی و حجم دستگاه نوری، می‌تواند استفاده شود.

بر اساس تحقیقات صورت گرفته، با استفاده از فراسطوح «metasurfaces» که مجموعه‌ای از ستون‌های نانویی، با فاصله‌ای کمتر از طول‌موج نسبت به یکدیگر هستند، می‌توان دامنه و پلاریزاسیون نور را دستکاری نمود. در فرا اصلاح‌کننده، از همان اصول برای تنظیم و کنترل ضریب شکست مؤثر هر نانوستون استفاده شده است، به‌طوری که تمام طول‌موج‌ها، به وسیله فرا اصلاح‌کننده، در نقطه کانونی مورد نظر متمرکز شوند.

«وی تینگ چن» از اعضای تیم تحقیقاتی در این خصوص اظهار می‌دارد:«شما می‌توانید نور را به‌عنوان بسته‌های متنوعی در نظر بگیرید که هنگام انتشار در نانو ستون‌ها، با سرعت‌های متفاوتی حرکت می‌کنند. ما نانو ستون‌ها را طوری می‌چینیم که این بسته‌ها هم‌زمان و با پهنای زمانی برابر، به نقطه کانونی برسند.»

نکته مثبت این فناوری نسبت به روش‌های رایج اصلاح انحرافات کروماتیکی، این است که در این فناوری، از مهندسی نانو ساختارها، استفاده شده است و این به معنی عملکرد بهتر و عبور از محدودیت‌هایی است که مواد برای تولید لنزها و دستگاه‌های نوری ایجاد می‌کنند. گفتنی است، دفتر توسعه فناوری دانشگاه هاروارد، از حقوق مالکیت فکری این پروژه حمایت نموده و در جستجوی فرصت‌های تجاری‌سازی آن است.

مرجع: «phys»