مقدمه‌

این مقاله به بررسی استراتژی ایکیا، خرده فروش لوازم خانگی پیشرو در جهان، با استفاده از روش SWOT می‌پردازد. این شرکت در سال 1943 با رویکرد ساده و در عین‌حال مؤثر خود، جهت فروش با مفهوم «خودتان انجام دهید (DIY)» تأسیس شد، که این امر تضمین می‌کند این شرکت با حفظ حداقل هزینه‌ها، ارزش را برای مشتریان به ارمغان می‌آورد. قطعات محصولات فروخته شده ایکیا عمدتاً توسط خود مشتریان بر روی هم سوار می‌شوند. این شرکت در دنیای آنلاین نیز حضور دارد و فروش کل تجارت آنلاین و آفلاین آن بیش از یک میلیارد دلار در هر سال است. دلیل اصلی موفقیت ایکیا، فقدان رویکرد بدون معنا در خرده‌فروشی است که سود خالص را برای شرکت و سهامداران آن (به‌معنای واقعی و استعاری) به همراه داشته است.

نقاط قوت

- بزرگترین نقطه قوت ایکیا، چشم‌انداز روشن آن در ارزش‌گذاری بر روی مشتریان خود صرف‌نظر از شرایط بازار است. این یک استراتژی تجاری واضح و دقیق و یک رویکرد در خرده‌فروشی است که پیشگام در سادگی، مرگبار در هدف قرار‌دادن رقبا و مؤثر در موقعیت آن است.

-یکی دیگر از نقاط کلیدی شرکت، مفهوم واضحی است که مشتریان می‌توانند قطعات محصولات را خود به‌تنهایی بر روی هم سوار کنند و این موضوع منجر به کاهش هزینه و انتقال آن به مشتریان می‌شود. با توجه به تمرکز بر روی مدیریت هزینه، ایکیا به‌عنوان خرده‌فروشی لوازم خانگی پیشرو در جهان تبدیل شده است.

- ایکیا نقاط قوت خود را با استفاده از معیارهای ارائه داده شده توسط KPI یا شاخص‌های عملکرد کلیدی که شامل افزایش استفاده از مواد تجدید‌پذیر، استفاده دقیق از مواد‌خام، ایجاد و حفظ روابط بلندمدت با تأمین‌کنندگان و استفاده از کارایی و هم‌افزایی از اقتصاد مقیاس است، اندازه‌گیری می‌کند.

نقاط ضعف

- با توجه به این واقعیت که ایکیا در چندین کشور در سراسر جهان فعالیت می‌کند، این خود یک تجارت در مقیاس بزرگ محسوب می‌شود که به معنای کنترل دشوار استانداردها در مکان‌های مختلف است. اگر‌چه این شرکت تلاش می‌کند تا کیفیت یکسانی را در گستره محصولات خود و در سراسر مکان‌ها به اجرا بگذارد، ولی ضعف کلیدی، در کنترل ضمنی و مقیاس‌پذیر کیفیت است.

- گاهی کیفیت به‌علت تمرکز بیش از حد بر روی مدیریت هزینه‌ها، به‌ویژه در شرایط کنونی که هزینه‌های بسیاری از مواد اولیه و خام افزایش یافته است و سودآوری شرکت را تحت تأثیر قرار داده است، دچار اختلال می‌شود. نکته‌ای که باید در نظر گرفت این است که گاهی اوقات، حفظ کیفیت با وجود افزایش هزینه‌ها و نیاز به تکرار استانداردها در سراسر جهان کاری دشوار است.

- نگرانی‌های زیست‌محیطی در مورد عملکرد ایکیا وجود دارد و این شرکت با چالش‌هایی در زمینه ارتباط و بیان سیاست‌های زیست‌محیطی خود به مشتریان، سهامداران و سایر ذینفعان مواجه است.

فرصت‌ها

- با استفاده از مدل تجارت «سبز»، این شرکت در انتظار فرصتی بزرگ برای جذب مشتریانی است که مایل به خرید چنین محصولاتی هستند. ظهور مصرف‌کننده‌های با اخلاق یا فرایند خرید «اخلاقی» به این معنی است که مشتریان به‌طور ایده‌آل می‌خواهند محصولاتی را خریداری کنند که به لحاظ زیست‌محیطی شناخته شده باشند و این نیز فرصتی برای این شرکت محسوب می‌شود.

- می‌توان گفت مدیریت هزینه بزرگترین فرصت این شرکت است که به معنای تمرکز تک‌محور بر هزینه است. در‌حالی‌که این موضوع نگرانی‌های مربوط به کیفیت را افزایش داده است، به نظر می‌رسد که برای مشتریان اهمیتی ندارد، زیرا آن‌ها ارزش پول خود را دریافت می‌کنند و ارزش‌افزوده به مشتریان، فرصت مهم دیگری است.

- فرصت دیگر، گسترش این شرکت در بازارهای نوظهور و کشورهای در حال توسعه است که در آن پایگاه مشتری بدون استفاده مانده است و می‌تواند برای سودآوری مؤثر باشد. ایکیا در حال برنامه‌ریزی برای ورود به بازارهایی مانند چین و هند با استراتژی واضح مدیریت هزینه است و امیدوار است که برای این شرکت سودمند باشد.

تهدیدها

- مدل تجاری کم هزینه ایکیا توسط رقبای خود تقلید و کپی شده است، به‌‌این‌معنا که اگر این شرکت تمایل به ماندن در صحنه رقابت را داشته باشد باید به‌طور مداوم در حال نوآوری باشد. به‌عنوان مثال، تعدادی از شرکت‌های منطقه‌ای و محلی رویکردDIY  را در پیش گرفته‌اند و همچنین بر هزینه‌ها تمرکز می‌کنند که به این معنی است که ایکیا باید با استراتژی‌های جدیدتری روبرو شود.

- با ظهور اینترنت و خرید آنلاین،DIY  به‌عنوان یک رقیب اصلی برای موفقیت استراتژیک در زمینه پیشنهاد USP یا پیشنهاد فروش منحصر به فرد ایکیا نیست و گسترش فروشندگان آنلاین که بتوانند هزینه‌های پایین‌تری را به‌علت عدم حضور فیزیکی ارائه دهند، به‌معنای رقابت شدید با ایکیا است.

نتیجه

ایکیا یکی از مشهورترین برندهای جهانی است و از طریق مدل تجاری نوآورانه و تمرکز خود بر روی محصولات، فرایندها و سیستم‌ها، توانسته است در رقابت تجارت خرده‌فروشی لوازم‌خانگی جلوتر بماند. این شرکت قادر به متنوع ساختن محصولات و خطوط تولید خود است زیرا می‌تواند مدل تجارت خود را در عرصه‌های دیگر نیز تکرار کند. برای انجام این کار، نیاز به تفکری تازه و رویکردی جدید در استراتژی است که مدیریت هزینه پایین را با محرک‌های دیگری از موفقیت مانند مقیاس‌پذیری و تمرکز بر کیفیت ترکیب کند. در‌نهایت، این شرکت می‌تواند به بازارهای نوظهور وارد شود که در آن محصولات و مدل تجارتشان با موفقیت همراه می‌شود و مشتریان جدیدی نیز به‌وجود می‌آیند.

منبع: managementstudyguide.com