مقدمه

ایلان ریو ماسک «Elon Reeve Musk»، کارآفرین، مخترع و سرمایه‌گذار بزرگی است که بیشتر به عنوان مدیرعامل شرکت تولیدکننده خودروهای الکتریکی تسلا موتورز، شناخته می‌شود. او یکی از بنیانگذاران «PayPal» و همچنین، برنامه هوافضایی «SpaceX» است. علاوه بر این، ایلان، در سرمایه‌گذاری‌های تجاری دیگری، مانند «OpenAI»، «Neuralink»، «SolarCity» و غیره نیز مشارکت داشته است.

ایلان، در آفریقای جنوبی متولد شد و دوران کودکی و نوجوانی خود را در آنجا سپری نمود. او از دوران کودکی، علاقه شدیدی به کامپیوتر داشت و در دوره نوجوانی، برنامه‌نویسی را شروع کرد. پس از اتمام دبیرستان، به کانادا مهاجرت نمود و در آنجا به کالج رفت و بعد از آن، به دانشگاه پنسیلوانیا در ایالات‌متحده رفت. وی در سال 1995 میلادی، دوره دکتری خود را در رشته فیزیک کاربردی، در دانشگاه استنفورد، آغاز نمود. اما خیلی زود از تحصیل انصراف داد، تا شرکت خود را تأسیس نماید. این شرکت، که نامش «Zip2» بود، در سال 1999، به مبلغ بیش از 300 میلیون دلار، به «Compaq» فروخته شد. از این معامله، حدود 22 میلیون دلار عاید ماسک شد که آن را برای راه‌اندازی «X.com» بکار گرفت. «X.com»، یک سایت بانکی آنلاین بود که بعداً نام خود را به «PayPal» تغییر داد؛ در سال 2002 میلادی، «eBay» این شرکت را به ازای ۱.۵ میلیارد دلار خریداری نمود که از این مقدار، 165 میلیون دلار به ماسک رسید.

پس از فروش «PayPal»، توجه ماسک به فضا جلب شد. سرمایه‌گذاری بعدی او، «SpaceX»، یک برنامه خصوصی هوافضا بود. پس از چند گام اشتباه، شرکت نهایتاً شروع به ساخت موشک‌های خود کرد و پس از آن، موفقیت‌های قابل توجهی نیز کسب نمود. این شرکت، یک فضاپیمای تجاری مهم را در سال 2009 میلادی و بار دیگر در سال 2012، به فضا پرتاب نمود.

همزمانی که ماسک در حال برنامه‌ریزی برای اکتشافات فضایی بود، به مسائل زمینی هم علاقه‌ داشت. پس از یک سرمایه‌گذاری بزرگ در سال 2004، ماسک به عنوان رئیس هیئت‌مدیره، به شرکت تسلا موتورز پیوست و علاوه بر این، به عنوان یک طراح محصول، در طراحی خودروهایی که تسلا می‌ساخت، نقش داشت. پس از بحران مالی سال 2008، سمت مدیرعاملی شرکت تسلا را بر عهده گرفت، موقعیتی که او همچنان در اختیار دارد.

غیر از تسلا و «SpaceX»، ماسک در پروژه‌های دیگری نیز مشارکت داشته است. او با یک سیستم حمل‌ونقل با سرعت بالا، به نام «Hyperloop» نیز در ارتباط است. همچنین از حامیان ساخت یک هواپیمای جت مافوق صوت «VTOL»، با صعود و فرود عمودی، بوده است. بر اساس گزارش فوربس در مورخ 9 دسامبر سال جاری میلادی، ارزش خالص دارایی‌های ماسک، تقریباً 22.8 میلیارد دلار است.

ماسک، همواره به دنبال ایده های جدید بوده و هست و هیچ وقت از ایده‌های جدید نترسید. وی در این خصوص اظهار می‌دارد: «اگر چند صد سال به عقب برگردید، آنچه امروز ما بدیهی می‌دانیم، جادو به نظر می‌رسید، توانایی صحبت کردن با مردم از فواصل دور، انتقال تصاویر، پرواز، دسترسی به مقدار وسیعی از داده ها. اینها چیزهایی است که چندصدسال پیش جادو به حساب می آمدند». حتی عدم پذیرش بسیاری از ایده‌ها توسط مردم هم، ماسک را به عقب پس نمی‌زند چراکه وی معتقد است: «هنگامی که هنری فورد، اتومبیل‌های ارزان و قابل اعتماد ساخت، همه گفتند "نه، مگه اسب چه مشکلی داره؟" این یک شرط‌بندی بزرگی بود که او انجام داد و جواب داد.»

از کودکی تا پایان تحصیلات

ایلان، در تاریخ 28 ژوئن سال 1971 میلادی، در پرتوریا آفریقای جنوبی متولد شد. مادرش، یک مدل کانادایی و متخصص تغذیه بود. پدرش نیز، یک مهندس الکترومکانیک و متولد آفریقای جنوبی بود. ماسک یک خواهر و یک برادر کوچک‌تر از خود هم داشت و در مقایسه با آن‌ها، آرام‌تر بود. وقتی ایلان 10 ساله بود، پدر و مادرش طلاق گرفتند و وی بیشتر با پدرش زندگی می‌کرد. این زمان، دوران دشواری برای او بود، زیرا پدرش با او و برادرش بدرفتاری می‌کرد. ایلان در این خصوص اظهار داشته: «من دوران رشد وحشتناکی داشتم و با مشکلات زیادی مواجه بودم. یکی از چیزهایی که در خصوص بچه‌هایم نگرانم، این است که آن‌ها به اندازه کافی با مشکلات روبرو نیستند». ایلان در مدرسه هم مورد آزار و اذیت قرار می‌گرفت.

تنها نقطه امیدی که برای ایلان وجود داشت، علاقه‌مندیش به تکنولوژی بود. هنگامی که او تنها 10 سال داشت، با برنامه‌نویسی آشنا شد. پس از زمان کمی، او به اندازه کافی مهارت پیدا کرد و توانست بازی «Blastar» که یک بازی ویدیویی به سبک مهاجمان فضایی بود را تولید کند. او کد بیسیک بازی را به ازای 500 دلار، به یک مجله، به نام «PC and Office Technology»، فروخت.

ایلان، در 17 سالگی به کانادا رفت تا از خدمت در ارتش آفریقای جنوبی اجتناب کند و بعدها از طریق مادرش، شهروندی کانادا را به دست آورد. پس از مهاجرت به کانادا، در دانشگاه کویینز در کینگستون ثبت‌نام نمود. آنجا بود که «جاستین ویلسون»، که نویسنده‌ای بلندپرواز بود را ملاقات کرد. آن‌ها ازدواج کردند و صاحب پنج پسر شدند، یک دوقلو و یک سه‌قلو و در سال 2008 هم از یکدیگر جدا شدند.

پس از دو سال تحصیل در دانشگاه کویینز، ایلان به دانشگاه پنسیلوانیا رفت. او موفق به گذراندن دوره کارشناسی در دو رشته فیزیک و اقتصاد شد. اگرچه هر دوی این رشته‌ها، در مسیر حرفه‌ای آینده ماسک قرار داشتند، اما فیزیک بود که عمیق‌ترین تأثیر را در افکار وی به وجود آورد. او درباره فیزیک می‌گوید: «فیزیک، یک چارچوب خوب برای تفکر است.»

ایلان، در 24 سالگی به کالیفرنیا رفت تا در دانشگاه استنفورد، دوره دکتری خود را در رشته فیزیک کاربردی بگذراند. همزمان با گسترده شدن استفاده از اینترنت و توسعه دره سیلیکون، ایده‌های کارآفرینی در ذهن ایلان شکل گرفت. این ایده‌های او، باعث شد که دکترا را ترک کرده و به فکر تأسیس شرکت خود بیفتد.

اولین شرکت؛ «Zip2»

در سال 1995 میلادی، ایلان و برادرش کیمبال، شرکت نرم‌افزاری «Zip2» را با استفاده از 28000 دلار سرمایه جذب شده از سوی پدرشان و همچنین فرشتگان کسب‌وکار، تأسیس نمودند. اینترنت، به سرعت در حال توسعه بود و روزنامه‌ها در تلاش بودند تا چگونگی استفاده بهتر از رسانه‌های جدید را پیدا کنند. شرکت ایلان، برای روزنامه‌ها، راهنماهای شهری آنلاین ارائه می‌داد و پس از مدت کمی، موفق به بستن قراردادهایی، با مهره‌های اصلی صنعت روزنامه، یعنی «New York Times» و «Chicago Tribune» شد.

با این حال، در «Zip2» تنش وجود داشت. ایلان می‌خواست مدیرعامل باشد، اما هیئت‌مدیره اجازه این کار را به او نمی‌داد. در سال 1999 میلادی، همان طور که ارزش شرکت‌های مبتنی بر اینترنت، به شدت در حال افزایش بود، هیئت‌مدیره شرکت را به ازای به ازای 307 میلیون دلار، به «Compaq» فروخت که 22 میلیون دلار آن، عاید ایلان گردید.

شروع حرکاتی بزرگ؛ «PayPal»

در همان سال، ایلان یک شرکت بانکداری آنلاین، به نام «X.com» را با استفاده از 10 میلیون دلار حاصل از فروش «Zip2»، راه‌اندازی نمود. یک سال پس از آن، همزمان با ترکیدن حباب دات-کام و تعطیل شدن بخش مجازی تعداد زیادی از شرکت‌های عرضه‌کننده فناوری، «X.com»، یک شرکت آنلاین خدمات مالی دیگر به نام «Confinity» و سرویس انتقال پول آن، به نام «PayPal» را خریداری نمود. دیری نگذشت تا مشخص شد که «PayPal»، مهمترین عنصر شرکت است. در نتیجه، تمرکز شرکت بر روی این سرویس، افزایش یافت و در سال 2001، نام شرکت، به «PayPal» تغییر یافت. افزایش محبوبیت این سیستم پرداخت اینترنتی، خیلی سریع افزایش یافت و تعداد کاربران آن در عرض چند ماه، به بیش از یک میلیون رسید.

اما ایلان در این شرکت هم، با هیئت‌مدیره، مشکلاتی داشت. او به علت مشکلات تکنیکی در مورد طراحی‌های آینده سرویس، از سمت مدیرعاملی عزل شد. این اختلافات، به فروش شرکت به «eBay»، در سال 2002 میلادی، منتهی شد. در نتیجه این فروش، ایلان برای سهم 11.7 درصدیش، 165 میلیون دلار، دریافت نمود.

ماسک در هوافضا

قبل از اتمام فروش «PayPal»، ماسک شروع به رؤیابافی برای ساخت یک گلخانه کوچک آزمایشگاهی نمود که می‌توانست بر روی مریخ مستقر شود. گلخانه‌ای که او نامش را «Mars Oasis» گذاشت و امیدوار بود که توجه همه را به اکتشافات فضایی جلب کند. در سال 2001، ایلان، اقداماتی را برای تحقق این رؤیا انجام داد، او برای خرید موشک‌های بالستیک بین قاره‌ای شوروی «ICBMs» و استفاده از آن‌ها برای ارسال محموله به فضا، به مسکو سفر کرد. با این حال، ماسک و مشاورانش نتوانستند با شرکت‌های هوافضای روسی که آن‌ها را جدی نمی‌گرفتند، به توافق برسند. در سال 2002، او بار دیگر نیز شانس خود را امتحان نمود، اما شرکت‌های هوافضای روسی، پول زیادی را برای موشک‌هایشان طلب کردند و ماسک مجبور به ترک آنجا شد.

در راه بازگشت، ماسک تصمیم گرفت شرکتی برای ساخت موشک‌های مقرون به صرفه تأسیس کند. این تصمیم، منجر به راه‌اندازی «SpaceX» در سال 2002 شد. واضح است که «SpaceX»، برای ماسک بیش از یک سرگرمی بوده چرا که او 100 میلیون دلار، برای شروع آن سرمایه‌گذاری نمود. این شرکت، نخستین وسیله پرتاب خود را «فالکون1» نام‌گذاری نمود که در سال 2009، با هدف قرار دادن ماهواره در مدار زمین، به عنوان اولین موشک اختصاصی با سوخت مایع، به فضا پرتاب شد. پس از این پرتاب سرنوشت‌ساز، در سال 2012، این شرکت فضاپیمای خود به نام «SpaceX Dragon» را به ایستگاه فضایی بین‌المللی متصل نمود. همچنین در دسامبر 2015، توانست برای اولین بار، اولین بخش از موشک فالکون را در سکوی پرتاب فرود آورد؛ چیزی که یک شاهکار محسوب می‌شود.

فرای این نوآوری‌ها و سودآوری‌ها، ماسک «SpaceX» را یک نیاز حیاتی می‌داند. او در این خصوص می‌گوید: «اگر نگاهی به آینده بیندازیم، بین انسانی که به تمدن فضایی دست یافته و خارج از زمین، ستاره‌ها را کشف می‌کند، در مقایسه با ما که برای همیشه به زمین محدود شده‌ایم تا زمانی که یک رویداد انقراض روی دهد، یک تفاوت اساسی وجود دارد». این دیدگاه ماسک، با عقیده وی که اعلام می‌دارد: «اگر چیزی به اندازه کافی مهم است، حتی اگر شانس علیه شما است، باید آن را انجام دهید»، به طور کامل همخوانی دارد. چراکه شروع ایده ورود به فضا، چیزی بود که تقریباً مغایر با همه شانس‌ها و حمایت‌ها بود، اما ماسک با اعتقاد به اینکه «شکست یک گزینه است؛ اگر هیچ کارتان با شکست مواجه نمی‌شود، شما به اندازه کافی نوآور نیستید»، با سرعت و اطمینان، به مسیر خود ادامه می‌دهد.

تسلا؛ شرکتی که همه ماسک را با آن می‌شناسند

ماسک، ایده‌آل گرایی خود را به شرکت بزرگ دیگری به نام تسلا موتورز برد. این شرکت، اولین بار در سال 2003، توسط دو مهندس به نام‌های «مارتین ابرهارد» و «مارک تارپنینگ»، تأسیس شد. در آن زمان، ماسک به عنوان یک سرمایه‌گذار پیشرو وارد شد و ۷.۵ میلیون دلار، در این شرکت خودروسازی تازه تأسیس، سرمایه‌گذاری نمود. ماسک علاوه بر آوردن شهرت و سرمایه خود، نقش‌های مهم دیگری نیز در این شرکت داشت که از آن جمله، می‌توان به مدیریت طراحی «Tesla Roadster» و اصرار بر ساخت بدنه فیبر کربنی، اشاره نمود. او در سال‌های بعد، سرمایه‌گذاری را ادامه داد و در سال 2008 میلادی، به عنوان مدیرعامل شرکت تسلا موتورز انتخاب شد. 2500 عدد از اولین خودروی این شرکت، به نام«Tesla Roadster» ، در 31 کشور جهان، به فروش رفت.

یکی از مشکلاتی که خودروهای الکتریکی با آن روبرو هستند، کمبود ایستگاه‌های شارژ است. در سال 2013، ماسک اعلام کرد که تسلا در ساخت ایستگاه‌های شارژ بیشتر، سرمایه‌گذاری می‌کند. او همچنین اعلام نمود که به منظور تسریع توسعه خودروهای الکتریکی در سراسر جهان، تسلاموتورز به ​​سایر تولیدکنندگان خودرو اجازه خواهد داد تا از پتنت فناوری این شرکت، استفاده نمایند. ماسک در خصوص مسئله انرژی اظهار داشت: «ما به یک روش پایدار برای تولید انرژی نیازمندیم.»

مسئله انرژی؛ «SolarCity»

برای حل مسئله تولید انرژی، ماسک ایده شرکت «SolarCity» که در سال 2006 میلادی، توسط پسرعموهایش لیندون و پیتر ریو تأسیس شده بود را مطرح کرد. این شرکت، کار طراحی، تأمین و فروش پنل‌های خورشیدی را بر عهده داشت و همچنین ایستگاه‌های شارژ الکتریکی خودرو را با همکاری تسلاموتورز می‌ساخت..

در سال 2014، «SolarCity» بیش از 6000 کارمند داشت و ماسک وعده ساخت یک کارخانه در بوفالو را داد که سه برابر اندازه بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی در ایالات‌متحده باشد. این شرکت، گسترش یافت تا دومین تأمین کننده سیستم‌های انرژی خورشیدی در ایالات‌متحده شد و ماسک هنوز هم بزرگ‌ترین سهامدار آن است.

آرزوی سرعت‌های بالا؛ «Hyperloop»

ماسک، همچنان بر آینده سرمایه‌گذاری می‌کند. در سال 2013، او پیشنهادی برای ساخت یک ماشین فرضی ارائه داد که در کمتر از 35 دقیقه، مسافران را از لس‌آنجلس به سان‌فرانسیسکو منتقل نماید. او آن را «Hyperloop» نامید و هزینه ساخت آن را در حدود 6 میلیارد دلار برآورد نمود. در سال 2015، او اعلام نمود که تصمیم دارد تا یک مسیر 5 مایلی را برای برنامه آزمایشی «Hyperloop» بسازد. او همچنین در تابستان 2017 اعلام نمود که تأییدیه شفاهی دولت را برای شروع ساخت یک «Hyperloop» بین واشنگتن و نیویورک، دریافت نموده است، هر چند که این کار، توسط مقامات مختلف دولتی، زیر سؤال رفته است.

ماسک در سال‌های اخیر، علاوه بر نوآوری در حوزه بخش‌های مالی، اتومبیل و فضا، به هوش مصنوعی نیز توجه داشته است. در دسامبر 2015، او از راه‌اندازی «OpenAI»، که یک مجموعه تحقیقاتی با هدف توسعه ایمن و مفید هوش مصنوعی عمومی است، خبر داد. ماسک در کنار این پروژه، «Neuralink» را که در سال 2016 تأسیس شده، توسعه داد. این استارت آپ که در حوزه فناوری عصب‌شناسی فعالیت دارد، به بررسی نحوه ادغام هوش مصنوعی با مغز انسان می‌پردازد. در نهایت، در ماه دسامبر سال 2018، ماسک درحالی‌که در ترافیک گیر کرده بود در توییتر خود اعلام کرد: «من می خواهم یک دستگاه حفاری تونل بسازم و شروع به حفاری کنم». در اوایل سال 2017 ثابت شد که او بر حرف خود مانده و شروع به ساختن تونل‌های زیرزمینی برای کاهش ترافیک کرده است.

مرجع: «investopedia»