مقدمه

 احتمالاً 100 دلیل برای عالی بودن شرکت شما وجود دارد، اما مردم فقط می‌توانند چند مورد از آن‌ها را پس از ارائه شما به خاطر بسپارند. با این وجود، باید بر روی 5 تا 7 مورد از ایده‌هایی تمرکز کنید که مردم باید در مورد شما بدانند. این موارد، همان‌هایی هستند که می‌خواهید سرمایه‌گذاران در مورد شما به خاطر بسپارند. شما بسیار خوش‌شانس هستید اگر در میان صدها شرکتی که خود را به سرمایه‌گذاران معرفی می‌کنند، فقط یک یا دو مورد از ویژگی‌ها و ایده‌هایی که شما دارید، در خاطر آن‌ها بماند. بنابراین اگر فقط نکات خود را به وضوح بیان کنید، بهتر از 99% از استارت‌آپ‌ها عمل خواهید کرد. در این راه، باید چند کار مهم برای خودتان و معرفی ایده‌ها و ویژگی‌هایتان انجام دهید: 

•  خوانا کردن؛
• ساده کردن؛
• واضح و آشکار کردن.

 باید این نکته مهم را در نظر داشت که خیلی ساده می‌توانیم مردم را وادار کنیم که متوجه موضوع مورد نظر ما نشوند. فقط کافی است که: 

• آن را ناخوانا کنیم؛
• آن را پیچیده کنیم؛
• و در نهایت آن را به صورت غیرواضح معرفی کنیم.

 پس باید به این نکته تأکید کنیم که اسلایدهای شما نباید ناخوانا، پیچیده یا غیرواضح باشند. تعداد اسلایدهایتان را آنقدر زیاد نکنید که برای یک «Demo Day» و با توجه به ذیق وقت، مجبور شوید اسلایدها را رد کنید؛ با طولانی کردن اسلایدها، چیزی شبیه یک مقاله تصویری در فایل‌های پاورپوینتتان ایجاد نکنید. 

در ادامه، تلاش داریم تا بر روی سه ویژگی مهم خوانا بودن، ساده بودن و واضح و آشکار بودن تمرکز ویژه داشته و الزاماتی که در این خصوص باید در اسلایدهای ارائه در نظر بگیرید را معرفی کنیم.

خوانایی 

شاید یکی از ساده‌ترین و بدیهی‌ترین اصولی که بسیاری از افراد در فایل‌های ارائه به آن‌ها توجه نمی‌کنند، خوانا بودن نوشته‌هایی است که در اسلایدها آورده شده است. افراد گاهی به دلیل توضیحات بیش از حد موجود در اسلایدها، مجبور به کوچک کردن فونت‌ها می‌شوند؛ یا گاهی برای زیباتر نمودن بصری اسلایدها، از فونت‌‌هایی استفاده می‌کنند که خیلی هم متداول و خوانا نیستند. گاهی هم این دید کلی به اشتباه وجود دارد که من خودم آنجا هستم و همه چیزهای آورده شده در اسلاید را به زبان می‌آورم، پس اگر جایی هم خوانا نبود یا فونت‌ها بیش از حد کوچک بود، هیچ مسئله‌ای پیش نمی‌آید. اما مسئله در زمان ارائه ایده و جذب سرمایه، به این سادگی‌ها هم نیست. شما زمان زیادی ندارید، شاید این فرصت به این زودی‌ها هم تکرار نشود، سرمایه‌گذاران بالقوه شما از سنین مختلف و میزان مشغله متفاوتی هستند. در چنین شرایطی، لازم است از فرصت پیش آمده به نحو احسن استفاده نموده و از اسلایدها به عنوان یک ابزار کمکی برای جلب توجه و قانع نمودن افراد در یک فرصت اندک استفاده کنید.

 اگر حاضرین در جلسه ارائه شما نتوانند اسلایدهایتان را بخوانند، قادر به درک آن‌ها هم نخواهند بود. در یک روز دمو، اتاق با بیش از 500 نفر پر می‌شود و همه آن‌ها نمی‌توانند در ردیف جلو بنشینند. علاوه بر این، تعداد زیادی از حاضرین افراد مسنی هستند که ممکن است مشکلات بینایی هم داشته باشند. اسلایدهای خوانا، باید به گونه‌ای باشند که حتی افراد مسنی که در ردیف‌های عقب نشسته و مشکل بینایی هم دارند، در دیدن آن با مسئله‌ای روبرو نشوند. به این منظور، باید موارد زیر در نظر گرفته شود: 

• از سایزهای بزرگ استفاده کنید.
• متن‌ها را بصورت «Bold» بیاورید.
• از یک فونت ساده استفاده کنید.
• از یک پس‌زمینه و کنتراست خوب استفاده کنید.

 علاوه بر موارد کلی اشاره شده در بالا، در نظر داشته باشید متن‌‌هایی که در بالای اسلاید آورده شوند، از ردیف‌های عقب راحت‌تر خوانده می‌شوند.

سادگی

 همیشه پیچیده کردن مسائل برای شما کارساز نخواهد بود. باید این نکته مهم را در نظر داشته باشید که درک ایده‌های ساده، آسان‌تر است. اما این دقیقا به چه معنا است؟

 اید‌های ساده، مواردی هستند که با ایده‌های دیگر در هم تنیده نیستند. آن‌ها صرفاً یک ایده هستند. یک اسلاید ساده، باید تنها یک ایده را بیان ‌کند. اسلایدهای خود را با ایده‌های متعدد شلوغ نکنید. با شلوغ کردن اسلایدها، شما آن‌ها را پیچیده می‌کنید و درک آن را برای مخاطب سخت‌تر می‌کنید. شاید ایده شما جنبه‌های مختلف و پیچیده زیادی داشته باشد و شما دوست داشته باشید همه آن‌ها را بیان کنید تا تمایزتان را با تمام ایده‌های ارائه شده دیگر نشان دهید، اما در بسیاری از موارد اشاره به تعداد زیادی از این ایده‌ها، صرفاً منجر به پیچیده شدن مسئله برای مخاطبین شما خواهد شد. گاهی این تلاش برای به رخ کشیدن پیچیدگی مسئله، نه تنها مثبت نیست، بلکه منجر به ایجاد مشکلات جدی در درک موضوع توسط سرمایه‌گذاران می‌گردد.

 برخی از ایده‌ها ممکن است برای بیان نیاز به بیش از یک اسلاید داشته باشند، اما شما باید سخت تلاش کنید تا آن را در یک اسلاید بگنجانید. به یاد داشته باشید که شما تعداد اسلاید زیادی را نمی‌توانید ارائه کنید. از آنجایی که شما فقط 5 تا 7 ایده مهم دارید که می‌خواهید به سرمایه‌گذاران معرفی کنید، نباید اسلایدهای زیادی داشته باشید. در حالت ایده‌آل، اسلایدهای روز دمو باید فقط حدود 5 تا 7 مورد باشد، یعنی یک اسلاید به ازای هر ایده! 

 هنگامی که تصمیم گرفتید چه ایده‌ای را می‌خواهید در یک اسلاید معرفی کنید، باید مطمئن شوید که مخاطبان آن ایده را بدرستی درک می‌کنند. بهترین راهی که به افراد کمک می‌کند تا یک ایده معرفی شده در هر اسلاید را درک کنند، این است که آن را آشکار کنید.

واضح و آشکار بودن

 اسلایدهای واضح، اسلایدهایی هستند که با یک نگاه قابل درک می‌باشند. در اینجا یک تست ساده وجود دارد که می‌توانید از آن برای آزمایش واضح بودن اسلایدهایتان استفاده کنید: آن را به یک غریبه نشان دهید و از او بخواهید معنی آن را به شما بگوید. اگر آن‌ها بلافاصله ایده شما را درک نکنند، شما باخته‌اید و باید به فکر اسلایدهای جایگزین باشید. 

 در واقع ایده هایی که واضح باشند، بسیار سریع درک می‌شوند و این مسئله درک سریع‌تر، برای شما اهمیت زیادی دارد. اما چرا ما به سرعت درک اهمیت می‌دهیم؟ مسئله این است که شما برای یک روز دمو با مواردی روبرو هستید که کار را برای شما دشوار می‌کند: 

• شما مهلت بسیار کمی در اختیار دارید (حدود 2 دقیقه و 30 ثانیه) و نمی‌توانید طلب وقت اضافی برای صحبت‌‌‌‌های بیشتر بکنید. پس در همین مهلت اندک، باید امکان درک موضوع را برای حاضرین فراهم کنید.
• مردم به راحتی حواسشان پرت می‌شود و اگر شما از ابزار اسلایدها به خوبی استفاده نکنید، نه تنها بر این چالش غلبه نمی‌کنید، بلکه خودتان به آن‌ها می‌گویید که من چیز جذابی برای ارائه ندارم، پس به کارهای دیگرتان برسید.

 شاید فکر کنید افرادی که برای سرمایه‌گذاری آمده‌اند  می‌خواهند پولشان را خرج کنند، همه حواسشان شش دنگ در حین ارائه جمع خواهد بود. اما واقعیت چیز دیگری است. در واقع، حواس سرمایه‌گذاران حتی راحت‌تر از افراد دیگر هم پرت می‌شود. آن‌ها بی‌حوصله هستند و کارهای زیادی هم دارند. در همین راستا، اگر آن‌ها فوراً منظور شما را دریافت نکنند، ترجیح می‌دهند که در عوض گوش دادن به ارائه شما، ایمیل‌هایشان را چک و بررسی کنند. 

شما نمی‌توانید سرمایه‌گذاران را مجبور کنید که تمام مدت به شما خیره شده و به شما گوش دهند. صادقانه بگوییم، آن‌‌ها در طی چنین روزی با بیش از 100 ارائه مختلف روبرو می‌شوند و حتی اگر شما هم جای آن‌ها باشید و هیچ کار دیگری غیر از گوش دادن به ارائه‌ها نداشته باشید، قطعاً تمرکز بر روی همه آن‌ها برایتان کار بسیار دشواری خواهد بود. کمی همدلی داشته باشید! راه تسهیل و مرتفع نمودن چنین چالشی، این است که مطمئن شوید هر اسلایدتان می‌تواند فوراً درک شود. به این ترتیب، آن‌ها در همان حینی که ایمیل‌هایشان را چک می‌کنند، ایده‌های شما را هم دریافت می‌کنند. یعنی اساس باید به این شکل باشد که حتی در میان هزاران حواس‌پرتی احتمالی آن‌ها، تنها یک ثانیه نگاه به اسلایدهای شما، به وضوح موضوع را به آن‌ها منتقل نموده و در نتیجه، در صورت جذاب بودن موضوع برای آن‌ها، از آن به بعد بیشتر به شما توجه می‌کنند. 

یک راه ساده برای بیان ایده به صورت واضح و آشکار، خوانا و ساده کردن اسلایدها است. راه دیگری که می‌توانیم اسلایدها را آشکار کنیم، جلوگیری از حواس‌پرتی در اسلایدها است. این بار منظور از حواس‌پرتی، موارد محیطی یا بی‌حوصلگی و مشغله افراد نیست، بلکه منظور حواس‌پرتی ناشی از اطلاعات ارائه شده در اسلایدها است. گاهی همین اطلاعاتی که در اسلایدها ارائه می‌کنید، انیمیشن‌هایی که می‌گذارید و چیزهایی که بطور کلی فکر می‌کنید ارائه شما را زیباتر و پربارتر می‌کند، بار منفی بسیار سنگینی برای شما به دنبال داشته و حواس سرمایه‌گذاران احتمالیتان را پرت می‌کند. 

یک قانون تعامل انسانی به نام قانون هیک (Hick's Law) وجود دارد که توضیح می‌دهد چگونه هر قطعه از اطلاعاتی که به یک مشکل اضافه می‌کنیم، هزینه‌هایی به دنبال دارد. در واقع، افزایش تعداد انتخاب‌ها، زمان لازم برای تصمیم‌گیری را لگاریتمی افزایش می‌دهد. 

خیلی از مواقع ما بر این باوریم که ارائه یک نمودارد کمک زیادی به ما می‌کند. اما واقعیت این است که نمودارها گاهاً مانند پیچ‌و‌خم‌های کوچکی برای ایده‌ها هستند. آن‌ها می‌توانند مسیر رسیدن به ایده‌ای را که می‌خواهید بیان کنید، بسیار طولانی کنند و این دقیقاً برعکس چیزی است که هدف اولیه شما بوده است. شما نمی‌خواهید سرمایه‌گذاران وقت خود را برای کشف نمودارهای شما تلف کنند. شما می‌خواهید سرمایه‌گذاران فوراً بفهمند که چرا شما عالی هستید. بنابراین مسیر رسیدن به ایده باید مستقیم و سریع باشد. 

البته موارد دیگری هم وجود دارد که باید در اسلایدهای خودتان از آن‌ها اجتناب کنید: 

• متن خیلی زیاد؛
• توضیحات و تذکرات بیش از حد؛
• اشاره بیش از حد به نام‌های تجاری در هر اسلاید؛
• عکس‌هایی بدون عنوان و شرح؛
• انیمیشن و تصاوير متحرك؛
• طنزهای ظریف یا تصادفی؛

 اساساً سعی نکنید اسلایدها را به چیزی تبدیل کنید که افراد به یاد می‌آورند. سرمایه‌گذاران روی تیم‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند، نه اسلایدها. اسلایدهای شما باید ایده‌های شما را واضح‌تر نشان دهند. اجازه ندهید اسلایدهای شما سرمایه‌گذاران را از آنچه با صدای بلند می‌گویید منحرف کنند. شما می‌خواهید آن‌ها تحت تأثیر شما قرار بگیرند، نه تحت تأثیر اسلایدهایتان. البته یک استثنا هم برای این قاعده وجود دارد: وقتی هدف شما نشان دادن پیچیدگی موضوع یا غلبه بر مخاطب است. این معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که یک استارت‌آپ می‌خواهد در مورد مشکلی صحبت کند که در حال حل کردن آن است. 

اگر فقط این سه کار را انجام دهید، ارائه‌ای خواهید داشت که احتمالاً همه می‌توانند آن را درک کنند و از آنجایی که درک پایه و اساس برای هیجان‌زده کردن کسی است که بخواهد بعد از آن با شما صحبت کند، نقطه خوبی برای شروع است. 

مرجع: «Y Combinator»