تاریخچه‌ی برنامه

شتاب‌دهنده «استارایکس» یک مرکز رشد غیرانتفاعی مرتبط با دانشگاه استنفورد آمریکا هست که توسط کمرون تیتلمن فارغ‌التحصیل رشته علوم مهندسی و مدیریت این دانشگاه، در سال 2011 میلادی به‌عنوان شرکت دانشجویی تأسیس شد. ویژگی متمایز این شتاب‌دهنده از دیگر شتاب‌دهنده‌های دره سیلیکون همان غیرانتفاعی بودن آن است که باعث می‌شود، «استارایکس» هیچ سهمی را در ازای کمک‌هایی که به استارت‌آپ‌ها و گروه‌ها می‌کند، از صاحبان سهام آن‌ها دریافت نکند. البته در ازای این غیرانتفاعی بودن در آمریکا، این شتاب‌دهنده معاف از مالیات خواهد بود.

از شاخص‌ترین استارت‌آپ‌های خروجی از این شتاب‌دهنده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• PulseApp (توسط یکی از شرکت‌های سرمایه‌گذار «استارایکس» توسعه پیدا کرد)
• Wifislam (توسط Apple به ارزش حدودی 20 میلیون دلار خریداری شد)

«استارایکس» در ابتدای سال 2012 میلادی با دو اعتبار 800 هزار دلاری از بنیاد کافمن و همچنین 400 هزار دلار از شرکت‌های سرمایه‌گذار دره سیلیکون، با کمک جمعی از دانشجویان داوطلب شروع به کار کرد. در اواسط سال 2012 میلادی این شتاب‌دهنده مسیر تازه‌ای را برای جهت‌دهی به حوزه فعالیت خود به‌عنوان «استارایکس مِد» انتخاب کرد که در این حوزه تنها استارت‌آپ‌هایی که در زمینه‌های پزشکی طرحی داشته و یا فعالیت می‌کنند، می‌توانند طرح و ایده‌های خود را با «استارایکس» در میان بگذارند. روند پذیرش طرح‌ها و ایده‌های «استارایکس مِد» مانند «استارایکس» بوده و حوزه فعالیت و جامعه هدفش همان حوزه‌های «استارایکس» ولی با پیش‌زمینه سلامت و بهداشت و علم پزشکی هست، به‌عنوان‌مثال در «استارایکس مِد» طرح‌هایی از حوزه فناوری اطلاعات موردقبول واقع می‌شوند که Health IT باشند. «استارایکس مِد» یک طرح بسیار موفق در این 3 سال بوده است به‌طوری‌که آمار نشان می‌دهد، 70 درصد از استارت‌آپ‌هایی که این شتاب‌دهنده در این حوزه توسعه داده است، موفق بوده و در حال سوددهی و گسترش می‌باشند. به‌علاوه تاکنون 14 پتنت و بیش از 100 مقاله علمی معتبر از این طرح حاصل شده است. در سپتامبر سال 2013 میلادی دانشگاه استنفورد تصمیم گرفت تا یک بودجه 2/1 میلیون دلاری به مدت 3 سال به «استارایکس» اهدا کند که کمک بزرگی برای این شتاب‌دهنده در جهت رسیدن به اهدافش هست. درمجموع تاکنون این شتاب‌دهنده توانسته است 36 میلیون دلار فاند برای 100 استارت‌آپ خود که بیش از یک‌سوم استارت‌آپ‌های مرتبط با «استارایکس» را شامل می‌شوند، تهیه کند. هم‌اکنون این شتاب‌دهنده با بیش از 220 سرمایه‌گذار در ارتباط است؛ که به‌طور میانگین هر یک از آن‌ها توسط استارت‌آپ‌های «استارایکس» بالغ‌بر 3 میلیون دلار ارزش‌افزوده خلق و در کل تمام کسب‌وکارهای خروجی از این شتاب‌دهنده ارزشی بالغ‌بر 700 میلیون دلار ایجاد کرده‌اند.

جامعه‌ی هدف

جامعه هدف این شتاب‌دهنده تمام کسب‌وکارها در هر سطح و حوزه مختلفی چون زیست‌فناوری، تجهیزات پزشکی، آی تی، سخت‌افزار و تمام فناوری‌های پاک هست.

مسئله مهمی که «استارایکس» بر روی آن در مسیر رسیدن تا روز Demo Day تأکید دارد، میزان همکاری و بخشندگی گروه‌ها به یکدیگر است، این شتاب‌دهنده ادعا می‌کند متشکل از افراد و کارمندان بسیار حرفه‌ای در زمینه‌های، بشردوستانه، تجاری، حقوقی، علمی و ... بوده که همه آن‌ها اجتماعی بر دوپایه اصلی: اعتماد و اشتراک اطلاعات بنیان نهاده‌اند که همین دو ویژگی و جو دانشجویی این شتاب‌دهنده باعث ایجاد یک محیط بسیار صمیمی در میان شرکت‌کنندگان و استارت‌آپ‌ها در طول دوره آموزشی می‌شود.

محیط صمیمی شرکت‌کنندگان و استارت‌آپ‌های «استارایکس» در طول دوره آموزشی 

مدل برنامه و نحوه‌ی پذیرش طرح‌ها

مدل پذیرش طرح‌ها توسط «استارایکس» به این شکل است که سه بار در سال، بهار، تابستان و پاییز، استارت‌آپ‌ها فرصت دارند تا طرح‌های خود را به این شتاب‌دهنده ارسال نمایند و پس از اتمام هر یک از فصل‌ها، دیگر «استارایکس» درخواستی را قبول نمی‌کند تا اینکه در ابتدای فصل بعد استارت‌آپ‌ها می‌توانند، طرح‌ها خود را دوباره به آن‌ها بفرستند، به‌عنوان‌مثال برای دوره تابستانی گروه‌ها حداکثر تا تاریخ 22 ژوئن باید درخواست خود را ارائه دهند. در هر یک از 3 فصل فوق، گروه فارغ‌التحصیلان و متخصصان شبکه «استارایکس» در دور اول درخواست‌های فرستاده‌شده را بررسی می‌کنند، سپس در حضور مربیان، مشاوران، سرمایه‌گذاران، تعدادی از کارآفرینان و کارمندان، در دفتر «استارایکس» مصاحبه‌ای با اعضای گروه‌ها صورت می‌پذیرد و در مورد ایده‌ای که ارائه داده‌اند، پرسش و پاسخ صورت می‌پذیرد، یک‌بار دیگر دقیقاً به همین شکل در دور دوم، مصاحبه‌ای با گروه‌های برگزیده‌شده در دور دوم در حضور کارمندان و فارغ‌التحصیلان «استارایکس» انجام می‌شود و نتیجه نهایی که چه گروه‌هایی انتخاب‌شده‌اند (شکل شماره 4)، در هفته‌های آینده با مذاکره بین اعضای این شتاب‌دهنده و سرمایه‌گذارانش اعلام می‌شود. آمار 4 ساله گذشته نشان می‌دهد که «استارایکس» حدود 10 درصد از درخواست‌هایی که به آن ارسال‌شده است را قبول کرده است و در کل این فرایند حدود 1 ماه (از تاریخ انقضای ارسال طرح‌ها تا اعلام طرح‌های برگزیده) طول می‌کشد؛ و حدود 3 ماه برنامه آموزشی تا رسیدن به‌روز Demo Day برای گروه‌ها برگزار می‌شود. این شتاب‌دهنده برای هر گروه برگزیده حدود 100 هزار دلار سرمایه خرج می‌کند، البته این عدد تنها سرمایه مالی در قالب فاند نبوده و شامل آموزش، پیشرفت پروژه، تکمیل پروتوتایپ، اهدا مکانی به‌عنوان دفتر کار برای گروه‌ها، توصیه‌ها راهنمایی‌های قانونی، اهدا نرم‌افزارهای پیشرفته و... هست.

 ارائه ایده اولیه گروه‌ها در دفتر «استارایکس» در حضور کارشناسان این شتاب‌دهنده

جامعه‌ی هدف

مؤسسان و اعضای گروه‌های استارت‌آپ‌ها برای ارتباط با این شتاب‌دهنده، حتماً باید یک عضو مرتبط با دانشگاه استنفورد در گروه خود داشته باشند (البته در مواقعی نادر، در این زمینه استثنا وجود داشته است!)؛ و همچنین تنها شرکت‌هایی که در کسب‌وکارهای قبلی خود حداقل 500 هزار دلار به ارزش خود افزوده باشند و 30 درصد از آن‌ها کاملاً حرفه‌ای و شناخته‌شده باشند، در طرح‌ها و برنامه‌های این شتاب‌دهنده می‌توانند به‌عنوان سرمایه‌گذار شرکت کنند. همین فیلترها باعث شده است که شرکا و همکاران این شتاب‌دهنده شرکت‌های معروف و برجسته‌ای مانند: Stanford University، Stanford Health Care، Samsung،BizSpark Microsoft، Hyundai، Nissan، Panasonic، Greylock Partners؛ ... باشند.

معیارهای ارزیابی طرح‌ها

معیارهای ارزیابی «استارایکس» عبارت است از 3 عامل:

• تمایز بسیار زیاد طرح استارت‌آپ از طرح‌های دیگران
• شور و هیجان تیمی
• بااستعداد و نخبه بودن اعضای استارت‌آپی که درخواست داده 

تبلیغات این شتاب‌دهنده از طریق سایت خود «استارایکس» و صفحات خود در 2 شبکه اجتماعی، فیس‌بوک و توییتر صورت می‌پذیرد، همچنین هرساله معرفی و اخبار گسترده‌ای از این شتاب‌دهنده از طریق نشریات و وب‌سایت‌هایی مانند: Bloomberg, Forbes, Fortune, NBC, New York Times, TIME Wall Street Journal, Washington Post, TED Talks, Harvard Business Review و ... در اینترنت قرار می‌گیرد.