تاریخچه‌ی برنامه

 برنامه‌ی رقابت ریسک جدید یکی از اولین و قدیمی‌ترین شتاب‌دهنده‌های راه‌اندازی استارت‌آپ است که در سال ۱۹۹۶ توسط ادوارد کاپلان و در مرکز کارآفرینی و نوآوری پولسکی، واقع در مدرسه‌ی کسب‌وکار بوث دانشگاه شیکاگو راه‌اندازی شده است. NVC به‌عنوان یک سازمان متعهد و باتجربه، به دانشجویان کمک می‌کند که ایده‌های خود را به کسب‌وکارهای بادوام تبدیل کنند. NVC اکنون بهترین مرکز شتاب‌دهنده‌ی کسب‌وکار دانشگاهی در کشور آمریکاست که بیش از 100 شرکت فعال در دنیای کسب‌وکار راه‌اندازی کرده، بیش از 365 میلیون دلار سرمایه جذب کرده و ارزش خروجی‌های این سازمان بیش از 3 میلیارد دلار است. شرکت‌های بزرگی همچون GrubHub، Braintree از این برنامه فعالیت خود را آغاز کرده‌اند. 

 تعریف برنامه

NVC، یک برنامه‌ی فشرده‌ی یک‌ساله‌ی راه‌اندازی کسب‌وکار است که حضور در کلاس، بخشی از آن را تشکیل می‌دهد. شرکت‌کنندگان، پس از اتمام برنامه، مهارت‌های اساسی رهبری را می‌آموزند، تجربیات منحصربه‌فرد کسب می‌کنند و ارتباطاتی پیدا می‌کنند. شرکت در NVC از طریق ارسال درخواست صورت می‌گیرد و حداقل یک عضو گروه باید با دانشگاه شیکاگو به نحوی مرتبط باشد. گروه‌های برتر، برای شرکت در مسابقه‌ی نهایی مسیرهای مختلف انتخاب می‌شوند که در این روز، یک رقابت Demo Day با حضور سرمایه‌گذاران شکل می‌گیرد. هیئت قضاوتی را کارآفرینان، سرمایه‌گذاران و اساتید دانشگاه شکل می‌دهند. مشابه سیستم سرمایه‌گذاری شتاب‌دهنده‌ی Y Combinator، برندگان جایزه‌ی نقدی دریافت می‌کنند که به‌صورت قرارداد سرمایه‌گذاری در این شرکت خواهد بود یعنی اهداکنندگان جایزه، سهام‌دار استارت‌آپ برنده خواهند بود.

برنامه‌های NVC به 4 دسته‌ی اصلی تقسیم می‌شوند: 

الف. برنامه‌ی New Venture Challenge (NVC): این برنامه که شتاب‌دهنده‌ی داخل دانشگاه به‌حساب می‌آید، بیش از 100 شرکت استارت‌آپ را وارد فضای کسب‌وکار کرده و بیش از هزاران شغل در کشور آمریکا ایجاد کرده است. خروجی این برنامه تاکنون بالغ‌بر 4 میلیارد دلار بوده است و شرکت‌های مهمی از این سازمان خارج‌شده‌اند:

• Braintree که در سال 2013 باارزش بیش از 800 میلیون دلار توسط PayPal خریداری شد.
• Bump Technologies که در سال 2013 توسط گوگل خریداری شد.
• GrubHub که در سال 2014 سهام خود را به‌طور عمومی عرضه کرد. 

ب. برنامه‌ی Social New Venture Challenge (SNVC): در سال 2011، با مشاهده‌ی افزایش علاقه‌ی دانشجویان به کارآفرینی اجتماعی، مدرسه‌ی شیکاگو بوث مسیر جدیدی برای NVC ایجاد کرد که هدف آن راه‌اندازی بنگاه‌های اجتماعی بود. برنامه‌ی رقابت ریسک اجتماعی جدید، توسط قانون بنگاه اجتماعی سازمان‌دهی شده و تحت حمایت مرکز کارآفرینی و نوآوری پولسکی قرار دارد. شرکت‌ها و سازمان‌های راه‌یافته به این برنامه می‌توانند به‌صورت انتفاعی یا غیرانتفاعی عمل کنند، اما باید بر روی تأثیرگذاری بر جامعه تمرکز کنند و نیز مدلی برای دوام مالی- از راه کسب سود، خیریه، کمک دولتی، یا ترکیبی از این راه‌ها- ارائه کنند. 

پ. برنامه‌ی Global New Venture Challenge (GNVC): برنامه‌ی رقابت ریسک جدید جهانی، یک سکوی منحصربه‌فرد است که برنامه‌ی NVC را برای دانشجویان MBA اجرایی مدرسه‌ی بوثِ شیکاگو و فارغ‌التحصیلان این مدرسه در سراسر دنیا عملی می‌کند. یکی از مزایای GNVC، شرکت فارغ‌التحصیلان و اعضای جامعه‌ی کسب‌وکار در مربی‌گری و داوری بخشی از رقابت است. بیش از 80 مربی، داور، مشاور و سخنگوی مهمان در کمپ‌های این برنامه در شیکاگو، لندن و هنگ‌کنگ حضور می‌یابند. 

ت. برنامه‌ی College New Venture Challenge (CNVC): تمامی دانشجویان فعلی دانشگاه شیکاگو می‌توانند در برنامه‌ی رقابت ریسک جدید دانشگاهی به‌عنوان یک گروه یا یک فرد حضور پیدا کنند. بااین‌حال تمایل دانشگاه به این است که دانشجویان در این برنامه به‌صورت تیمی متشکل از اعضای با مهارت‌های مختلف، شرکت نمایند. فارغ‌التحصیلان دانشگاه و افراد غیر مرتبط با دانشگاه نیز می‌توانند در این طرح شرکت نمایند. 

حوزه‌ی ارائه‌ی طرح‌ها محدود به موضوعات یا صنایع خاصی نمی‌شود. فقط طرح‌های SNVC باید بتوانند راهی برای جذب منابع مالی داشته باشند و نیز باید بر جامعه اثرگذار باشند.

مخاطبین تمام برنامه‌های NVC عموماً گروه‌های دانشجویی هستند؛ اما شرایطی برای هر یک از برنامه‌ها وجود دارد که گروه‌ها باید آن را رعایت کنند. همان‌طور که در جدول زیر مشاهده می‌شود، ستون‌ها برنامه را نشان می‌دهند و سطرها رابطه‌ی اعضای گروه با مدرسه‌ی بوث و خانه‌های هر جدول، شرایط و الزامات شرکت در برنامه را برای آن گروه از اعضا مشخص می‌کند 

نقطه‌ی آغاز و پایان هر دوره

 این برنامه معمولاً به‌صورت یک‌ساله برگزار می‌شود و معمولاً از ابتدای ماه نوامبر تا ژوئن سال بعد ادامه دارد. برخلاف اکثر برنامه‌های شتاب‌دهنده‌های آمریکا که یک روز یا یک آخر هفته را به انتخاب طرح کسب‌وکارهای برتر اختصاص می‌دهند، شرکت‌کنندگان در این برنامه، در 3 فاز مجزا و در مدت یک سال، طرح کسب‌وکار را خود را جلو می‌برند

• فاز اول. شکل‌دهی به گروه و معتبر سازی ایده‌ی کسب‌وکار
• فاز دوم. مشاوره‌های کلاسی و توسعه‌ی طرح کسب‌وکار
• فاز سوم. رقابت نهایی

برای برنامه‌ی NVC، 6 مشاور متخصص در حوزه‌های کارآفرینی و استراتژی وجود دارد که کاپلان یکی از آن‌هاست. 

نحوه‌ی ترویج و تبلیغات برنامه

 برنامه‌ی NVC، درون دانشگاه شیکاگو و یا کمپ‌های مرتبط با آن برگزار می‌شود و جامعه‌ی هدف آن نیز دانشجویان دانشگاه شیکاگو است. درنتیجه، تبلیغات عمومی این برنامه نمی‌تواند مؤثر باشد، اما این برنامه درون دانشگاه و برای دانشجویان این دانشگاه تبلیغات مختلفی می‌کند؛ همچنین در وبلاگ‌ها و یا سایت‌های رسمی دانشگاه شیکاگو، این برنامه به اطلاع عموم دانشجویان دانشگاه می‌رسد. امکان عضویت در سایت رسمی NVC و دریافت آخرین اخبار و اطلاعات به‌صورت اینترنتی برای بازدیدکنندگان وجود دارد.

تعداد دفعات، نحوه و زمان دریافت طرح‌ها و محصولات:

در برنامه‌ی NVC، فرم‌ها و ارائه‌های مختلفی باید ارسال شوند. فرم‌ها و خواسته‌های مکتوب عموماً از طریق ایمیل به سایت NVC ارسال می‌گردند. برنامه‌ی ارائه‌ی طرح‌ها عبارت‌اند از: 

1. شروع رقابت و ارسال فرم اولیه
2. ارائه‌ی خلاصه‌ای از امکان‌سنجی طرح
3. ارسال گزارش خلاصه‌ی امکان‌سنجی
4. تکمیل بخش شکل‌دهی گروه‌ها در فاز دوم
5. تکمیل بخش جهت‌گیری در فاز دوم
6. تکمیل طرح کسب‌وکار
7. اعلام گروه‌های نهایی از سوی متقاضیان
8. هفته‌ی نوآوری دانشگاه شیکاگو که طرح‌های فینالیست انتخاب می‌شوند.
9. مرحله‌ی انتخاب طرح‌های برتر

همان‌طور که شکل زیر تاریخ و زمان پیشرفت طرح‌های NVC و SNVC را نشان می‌دهد، از زمان ارسال فرم اولیه، به مدت 1 ماه فرصت برای ارسال خلاصه‌های امکان‌سنجی وجود دارد. پس‌ازآن حدود 2 هفته فرصت برای اعلام گروه‌ها فرصت دارند. بعدازآن یک هفته برای تکمیل فاز دوم و جهت‌دهی فرصت باقی است. بعد از تکمیل فاز دوم، حدود 4 هفته برای توسعه‌ی طرح کسب‌وکار فرصت دارند. پس از 2 ماه، طرح‌های کسب‌وکار فینالیست اعلام می‌شوند و یک هفته بعد، رقابت نهایی انتخاب کسب‌وکارهای نهایی صورت می‌گیرد.

 معیارها و ملاک‌های پذیرش طرح NVC: 

 در مرحله‌ی بررسی گزارش خلاصه‌ی امکان‌سنجی برای طرح NVC، مسائل زیر را کارآفرینان باید توضیح دهند:

الف. پیشنهاد خلق ارزش: چه چیزی قرار است ارائه کنند و برای چه کسی؟

• آیا مشکل یا نیازی از مشتری خود را حل می‌کنید؟ جواب احتمالی مثلاً به این صورت است: هدف شرکت ما این است که تست‌های غیر هجومی تشخیص پزشکی ایجاد کند. اولین کاربرد این محصولات این است که با به کار بردن این ابزار، می‌توان از ابزارهای ذخیره‌ی بزاق سطح گلوکوز را دریافت کرد (برای بیماران دیابتی).

ب. بخش مشتریان: مشتریان شما چه کسانی هستند؟ و به‌طور خاص‌تر:

• قرار است به کدام دسته از افراد و سازمان‌ها دسترسی داشته باشید و خدمت خود را ارائه کنید؟ جواب مثلاً به این صورت است: 29 ساله، مجرد، دارای درآمد در محدوده‌ی 60 تا 80 هزار دلار، ساکن شهر
• بازار خود را چگونه تعریف می‌کنید؟
• ابعاد بالقوه و پتانسیلی بازار شما چقدر است؟

پ. رقابت: چگونه پیروز می‌شوید؟

• بازیگران فعلی بازار شما چه کسانی و چه سازمان‌هایی هستند؟
• رقبای احتمالی شما در آینده چه کسانی هستند؟
• مزیت‌ها یا ضعف‌های رقابتی شما چیست؟
• شما در این رقابت کجا خواهید ایستاد؟

ت. دارایی‌های فردی: آیا عناصری در کسب‌وکار شما وجود دارند که باید حفاظت شوند؟

• آیا دارائی به‌حساب می‌آیند؟ آیا ثبت‌شده‌اند؟
• آیا وقایع مهمی در مورد توسعه یا آزمایش محصول شما وجود دارد؟
• ریسک‌های فناوری شما چیست؟

ث. دخالت مشتری: شما چگونه می‌خواهید خدمات خود را به مشتریان ارائه کنید؟

• خدمت شما از چه راهی به مشتری می‌رسد؟ موبایل، اینترنتی، فیزیکی؟
• چگونه مشتری جذب می‌کنید؟ چگونه می‌خواهید آن‌ها را حفظ کنید؟ چگونه می‌خواهید تعداد مشتریان خود را افزایش دهید؟

ج. مدل درآمد: چگونه می‌خواهید از هر گروه از مشتریان خود درآمد کسب کنید؟

• مشتریان چگونه پرداخت می‌کنند؟ چگونه می‌توانید از نحوه‌ی پرداخت مشتریان خود آگاه شوید؟ همواره باید هزینه‌های ارائه‌ی خدمت، از قیمت محصول کمتر باشد و قیمت محصول، از ارزش درک شده توسط مشتریان کمتر باشد.

چ: عملیات: مهم‌ترین اقدامات شما برای تولید و ارسال ارزش چیست؟(فرآیند تولید، حل مسئله، شبکه‌ی انتقال محصول) چه دارائی‌هایی برای ارسال محصول و ارزش شما نیاز است؟(منابع فیزیکی، تملکات، گروه‌ها و منابع مالی لازم) هزینه‌هایی که برای تولید و ارسال ارزش، حفظ ارتباطات و کسب درآمد متحمل می‌شوید، چه هستند؟ (هزینه‌های ثابت، هزینه‌های متغیر، صرفه‌ی به مقیاس و صرفه‌ی به تنوع محصول و ...)

ح: گروه مدیریتی: چه کسانی گروه شما را تشکیل می‌دهند؟ مشاوران، همکاران؟

• چه کارهایی تاکنون کرده‌اند؟ نقششان در پروژه‌ی فعلی چیست؟
• آیا با این کسب‌وکار مرتبط بوده‌اند؟
• چگونه می‌خواهید کاستی‌ها را پرکنید؟
• سرمایه‌گذاران، متحدان استراتژیک شما، حامیان شما چگونه در اجرای کسب‌وکار با شما تعامل خواهند داشت؟

خ. پیشرفت زمانی: تاکنون تا کجا جلو رفته‌اید؟ آیا فرضیات خود را آزمایش کرده‌اید؟

• به کدام وقایع مهم رسیده‌اید؟
• اختراعات و محصولات خود را ثبت کرده‌اید؟
• آیا نمونه‌های اولیه ساخته‌اید؟
• آیا به فاز فروش یا تحقیق مشتریان رسیده‌اید؟

د. ریسک‌های کسب‌وکار و مشابهت‌های کسب‌وکار: ریسک‌های این کسب‌وکار چه هستند؟ برایشان چه تدابیری اندیشیده‌اید؟ آیا برنامه‌های مشابهی در این صنعت یا صنایع دیگری وجود داشته‌اند که بتوانند اعتبار طرح کسب‌وکار شما را تضمین نمایند؟

• چه کسب‌وکارهایی؟ آیا موفق بوده‌اند؟ چگونه منابع بودجه‌ای به دست آوردند و سرمایه جذب کردند؟ آیا خروجی‌های آنان موفق بود؟ اگر شکست خورده‌اند، چرا؟

معیارها و ملاک‌های پذیرش طرح SNVC: 

برای بررسی گزارش خلاصه‌ی امکان‌سنجی طرح SNVC، کارآفرینان علاوه بر پاسخ به مسائل مطرح‌شده در طرح NVC، باید به مسائل زیر نیز پاسخ دهند:

الف. آیا مشتریان شما با ذینفعان شما متفاوت هستند؟ ممکن است یکسان یا متفاوت باشند.

ب. استراتژی مالی شما چیست؟

• برنامه‌ی تأمین مالی کسب‌وکار باید در مراحل اولیه و نیز در بلندمدت مشخص شود.
• منابع می‌تواند ترکیبی از خیرین، مؤسسات، دوستان، اعضای خانواده، کمک‌های دولتی، قراردادهای دولتی، سرمایه‌گذاران اجتماعی، منابع شخصی و یا سرمایه‌گذاران مالی (سهام یا اوراق قرضه) باشد.
• باید راه‌هایی باشد که سرمایه‌گذاری در این کسب‌وکار را نسبت به منابع مالی دیگر جذاب‌تر سازد.

پ. سرمایه‌گذاری شما چگونه می‌تواند بر جامعه اثر بگذارد؟ باید توضیح دهید که کسب‌وکار شما چگونه می‌تواند برای جامعه ارزش خلق کند.

• چگونگی تأثیر بر جامعه، چگونگی حل مشکل، شرح اهداف سازمان، باید در این قسمت شرح داده شوند.

چارچوب ارزیابی OUTSIDE-IMPACTS

بر اساس چارچوب تعیین‌شده توسط کاپلان، برای ارزیابی طرح‌های کسب‌وکار، از معیار OUTSIDE-IMPACTS استفاده می‌شود که OUTSIDE متشکل است از Opportunity، Uncertainty، Team، Strategy، Investment، Deal و Exit. در مقابل، IMPACTS متشکل است از Idea and Industry، Market Size، Positive Present Value، Acceptance، Competence، Time و Speed. هرکدام از شاخص‌های OUTSIDE باید با مترهای IMPACTS سنجیده شوند. طرح‌هایی که IMPACT بیشتری دارند، طرح‌های باارزش‌تری محسوب می‌شوند. برای مثال چند مورد را مفهوم‌سازی می‌کنیم:

الف. فرصت: آیا این فرصت، ارزش فعلی مثبتی ایجاد می‌کند؟ به‌عبارت‌دیگر، اگر سرمایه‌گذاری کنیم و سود حاصل از آن را به زمان حال برگردانیم، ارزش فعلی مثبت خواهد بود؟

• ایده و صنعت چیست؟(I) توضیح دقیق ایده و فرصت، مشکلی که قرار است حل شود و نقطه‌ای که برای مشتریان نارضایتی ایجاد کرده و قرار است کارآفرین آن را حل کند.
• آیا بازار به‌قدر کافی ظرفیت دارد که رشد یا ارزش پیش‌بینی‌شده را در این کسب‌وکار ایجاد کند؟ (M) تعیین حجم کلی بازار، تعیین قسمتی از بازار که کارآفرین آن را هدف قرار داده است، تعیین مشتریان کلیدی، تعیین فرصت‌های بالقوه‌ی دیگر
• چرا این ایده، ارزش فعلی مثبت ایجاد می‌کند؟ چه چیز یکتا و منحصربه‌فردی دارد؟ (P) معمولاً پاسخ این سؤال در پاسخ کارآفرین در بندهای دیگر نهفته است، اما چرایی و چگونگی کسب سود، نقطه‌ی سر به سری، مزایا و معایب فناوری در این قسمت می‌توانند مطرح شوند.
• آیا مشتریان این محصول یا خدمت را می‌خرند؟ می‌پذیرند؟ (A) کارآفرین باید در تحلیل خود، خودش را جای مشتری قرار داده باشد. ببیند که او روز خود را چگونه می‌گذراند. چه خریدهایی می‌کند، اگر محصول را خرید کند، چه خواهد کرد. چرا باید از محصولات فعلی به سمت محصولات کارآفرین حرکت کند. تبلیغات وی چگونه و از چه مسیری خواهند بود. تعیین میزان هزینه‌ی تبلیغات. تعیین چگونگی حفظ مشتریان.
• چرا رقبا نمی‌توانند این ارزش را به‌آسانی به دست بیاورند؟ (C) کارآفرین باید تحلیل کند که رقبا با مشاهده‌ی محصول وی، چه خواهند کرد. متقاضیان جدید نفوذ به بازار با چه استراتژی وارد خواهند شد و پاسخ کارآفرین به آن‌ها چگونه خواهد بود.
• چرا زمان فعلی، برای ورود این کسب‌وکار به بازار مناسب است؟(T) کارآفرین باید تحلیل کند که اگر این طرح، یک فرصت است، چرا تاکنون کسی آن را اجرایی نکرده است.
• این طرح چقدر سریع می‌تواند اجرایی شود؟(S)

اگر پاسخ این سؤالات مثبت نباشد و یا قابل توجیه نباشد، طرح برای دنبال کردن مناسب نیست زیرا فرصت بالقوه‌ای وجود ندارد که طرح بخواهد از آن استفاده کند.

ب. عدم قطعیت: مهم‌ترین عدم قطعیت‌ها به مواردی مانند ابعاد بازار، پذیرش مشتری، رفتار مشتری، رقابت، گروه مدیریتی، گزینه‌های بالقوه و حاضر بازمی‌گردد. باید در تحلیل کارآفرین مشاهده کرد که:

• کدام عدم قطعیت‌ها قابل مدیریت کردن هستند.
• پاسخ‌های کارآفرین، چگونه می‌توانند فرصت را تغییر دهند. آیا بر فرصت اثرگذار هستند یا نه؟

پ. گروه: باید بررسی کرد که در طرح کارآفرین

• آیا گروه مدیریتی می‌تواند فرصت ایجاد کند؟ مثلاً استفاده از تجربیات گذشته، اشتها و عطش مدیران برای ایجاد فرصت
• اگر بخش‌هایی از گروه مدیریت وجود ندارند، کارآفرین به فقدان آن‌ها اشاره‌کرده و نیاز خود را مطرح کرده یا خیر و اشاره‌کرده که به دنبال چه افرادی است و چگونه می‌خواهد آن‌ها را جذب کند یا خیر.

ت. استراتژی: باید بررسی کرد که استراتژی‌های کارآفرین، با فرصت، عدم قطعیت موجود، گروه و خروج از بازارِ طرح مطابقت و سازگاری دارد یا خیر.

ث. نیازهای سرمایه‌ای: باید در طرح کارآفرین:

• پیش‌بینی‌ها و نیازهای جریان نقدی طرح لحاظ شده باشد. منظور از پیش‌بینی‌ها، مواردی همچون احتمال بازگشت 200 درصدی سرمایه یا بازه‌ی اطمینانی برای حاشیه سود، تخمینی از رشد و یا قیمت خروج از بازار است.
• باید دید که با کاهش سرمایه، افزایش سرمایه و تغییر رفتار سرمایه‌گذاران، چه اتفاقی برای طرح می‌افتد. پیش‌بینی‌ها و تحلیل‌های کارآفرین چگونه است. برای هر سناریو، بهترین تصمیم را چه چیزی می‌داند.

ج. قراردادها: باید دید که آیا کارآفرین در قراردادهای طرح کسب‌وکار خود به نکات زیر توجه کرده است:

• آیا ساختار توافق، انگیزش مناسبی برای افراد مختلف ایجاد می‌کند؟ مثلاً قیمت توافق مناسب است یا طرفین قرارداد انگیزه‌ی کافی دارند که به مفاد قرارداد عمل کنند.
• آیا ساختار توافق، می‌تواند اداره و هدایت مناسبی را تضمین کند؟
• آیا توافق بسته‌شده، به مدیریت عدم قطعیت‌ها کمک می‌کند.

چ. خروج: باید دید که کارآفرین در طرح خود امکان خروج از توافق را فراهم ساخته یا خیر؛ و چگونه این اتفاق می‌افتد. آیا قیمت توافق جذابیت کافی دارد یا نه.

اگر طرحی نتواند آزمایش OUTSIDE را با موفقیت بگذراند، باید آن را کنار گذاشت. نکته‌ی جالب دیگر، توصیه‌های NVC به ارائه‌کنندگان طرح در موارد زیر است:

 

• طرح‌ها از کلیشه بودن بپرهیزند. جملاتی مانند بی‌رقیب هستیم، هزینه‌های ما پایین است، به 5 درصد سهم بازار نیاز داریم و ... مواردی از این قبیل هستند.
• از اصطلاحات مخفف شده بپرهیزند و متن خود را تا جای ممکن گویا بنویسند. هر جا از اصطلاحی نیاز بود استفاده شود، آن را شرح دهند.
• حتماً مدیرعامل طرح را معرفی کنند، حتی اگر نیاز باشد در آینده وی را تغییر دهند.
• شفاف و دقیق بنویسند. از توضیحات اضافی بپرهیزند و به اصل مطلب بپردازند.
• سعی کنند توجه خواننده را جلب کنند. به همین دلیل در صفحات اول طرح خود، سؤالات و نکات مهمی را مطرح کنند تا خواننده‌ی طرح‌ها جذب شود.