مقدمه

استارت‌آپ‌ها، کسب‌وکارهایی سریع و پویا هستند که اغلب خود را درگیر کارهای غیرضروری و رویه‌های بوروکراتیک نمی‌کنند. آن‌ها فقط بر ایده و فرصت بازاری متمرکز شده که با استفاده از تجاری‌سازی ایده خود می‌توانند به دست آورند و در این مسیر، با تمام سرعت به جلو حرکت می‌کنند. با این حال، نداشتن استراتژی مناسب برای مدیریت منابع انسانی، به معنای آماده شدن برای یک شکست محتمل در آینده نه چندان دور خواهد بود.

از آنجایی که تقریباً نیمی از کسب‌وکارهای کوچک، در چهار سال اول فعالیت‌های خود شکست می‌خورند، ممکن است فکر کنید که راه‌اندازی واحدی مجزا برای رتق و فتق امور مرتبط با منابع انسانی شرکت، آن هم در ابتدای فعالیت‌ها، کمی غیرمنطقی است. بسیاری از کارآفرینان استارت‌آپی با خود می‌گویند: «بهتر است صبر کنیم تا ببینیم اوضاع چطور پیش می‌رود. بعداً فرصت برای پرداختن به منابع انسانی وجود دارد».

نظر شما در این مورد چیست؟ آیا استارت‌آپ‌ها به مدیریت منابع انسانی و استراتژی‌های مشخص و از پیش تعیین شده نیاز دارند؟ در این مقاله، به بررسی این موضوع پرداخته و برخی از چالش‌های کلیدی در مدیریت منابع انسانی استارت‌آپ‌ها را بیان می‌کنیم.

نیاز به استراتژی منابع انسانی در استارت‌آپ‌ها

در حالی که دلایل بی‌شماری وجود دارد که یک استارت‌آپ جدید ممکن است شکست بخورد، نادیده گرفتن اهمیت استراتژی منابع انسانی، به عنوان یک دلیل بزرگ برای شکست استارت‌آپ‌ها شناخته می‌شود. اگر آماری بخواهیم به این موضوع بپردازیم، کسب‌وکارها در ۲۳ درصد مواقع به دلیل این‌که افراد مناسبی را در تیم خود ندارند، با شکست روبرو می‌شوند. این در حالی است که یک راهکار هوشمندانه برای منابع انسانی، می‌تواند این مشکل را حل کند. استخدام افراد مناسب برای انجام کارها و اجرای روش‌های خلاقانه برای مدیریت امور، به شما کمک می‌کند تا عملکرد بهینه کسب‌وکارتان را تضمین کنید.

بدون داشتن یک استراتژی منابع انسانی برای استارت‌آپ، شما با این خطر مواجهید که به مرور عادات کاری منفی در محل کارتان تثبیت شوند. همین موضوع، روحیه کارکنان را کاهش داده و حتی ممکن است حفظ و ماندگاری آن‌ها در کنار شما را هم تحت تأثیر قرار دهد.

حالا که این نیاز به رسمیت شناخته شد، نخستین پرسش این است که چگونه باید یک بخش منابع انسانی راه‌اندازی نمود؟ باید توجه داشت که راه‌اندازی یک بخش منابع انسانی، فرآیندی کوتاه مدت نبوده و نمی‌توان آن را یک روزه به اجرا در آورد. با این وجود، می‌توان با اقدامات کلی زیر کار را شروع نمود:

الف) اولویت‌ها و نگرانی‌ها را شناسایی کنید: یک بخش منابع انسانی موفق، ریشه در ارتباطات معنادار دارد. ایجاد این ارتباطات، به معنای گفتگو با تمام سطوح کارکنان برای اطلاع از اولویت‌ها و نگرانی‌های آن‌ها است. ابتدا با تیم اجرایی و سپس با کادر مدیریتی دیدار کنید. از مديران توصيه‌هايي بخواهيد كه در ميان كاركنان سطح پايين، با چه كسي باید صحبت كنيد. مصاحبه با مدیران میانی و کارمندان عادی بسیار مهم است، زیرا آن‌ها کسانی هستند که واقعاً روال و فرآیندهای روزانه را درک نموده و می‌توانند بینش صحیحی ارائه دهند که برای ایجاد یک برنامه منابع انسانی مؤثر نیاز است.

ب) یک برنامه واقعی و عملیاتی ایجاد کنید: پس از جمع‌آوری اطلاعات مربوطه، باید یک نقشه راه واقع‌بینانه ترسیم کنید. بازخورد کارکنان را در آن بگنجانید و برنامه را با فرهنگ و ارزش‌های کسب‌وکار هماهنگ کنید. مهم‌تر از همه، قابلیت پیاده‌سازی و کاربردی بودن برنامه را هم در نظر بگیرید. همیشه آرزوها و بلندپروازی‌های ذهنی جواب نمی‌دهد، گاهی باید واقعیات را دید و بر مبنای آن‌ها تصمیم گرفت! برای مثال، شاید متوجه شوید که فرهنگ استارت‌آپ، به اصلاح و تنظیم بیشتر نیاز دارد. شما می‌توانید این مورد را به‌عنوان بخشی از برنامه منابع انسانی خود در نظر گرفته و به راه‌هایی برای کمک به تعریف دقیق‌تر مأموریت، ارزش‌ها و اهداف شرکت فکر کنید. بحث و گفتگو با کارمندان، می‌تواند به شما در تقویت این مؤلفه‌ها کمک کند. گفتنی است، استارت‌آپ‌ها تمایل دارند فرهنگ خود را در حین رشد تعریف کنند، اما تعریف دقیق و از پیش تعیین شده آن از همان ابتدای کار، می‌تواند بسیار سودمند باشد. از این منظر، استراتژی منابع انسانی، اطمینان حاصل می‌کند که فرآیند جذب نیرو، با ارزش‌های پیشنهادی کسب‌وکار و آنچه در چشم‌انداز ذهنی مدیران شکل گرفته، مطابقت دارد.

علاوه بر موارد یاد شده، برای آن‌که از یک استاندارد قوی پیروی نموده و اطمینان خاطر نسبی در کارکنانتان ایجاد کنید، لازم است موارد زیر را هم در نظر بگیرید:

• حفاظت قانونی: اطمینان حاصل کنید که استارت‌آپ شما از قوانین و مقررات پیروی نموده تا از شکایت‌های احتمالی مصون باشد.
• استعدادیابی: رویه‌های سازمان‌دهی شده برای جذب نیروی جدید به کار گرفته و کارمندان مناسبی استخدام کنید.
• نگهداری سوابق: سوابق تجاری، رزومه، اطلاعات حساس و ارزیابی عملکرد را به خوبی نگهداری نمایید. این اطلاعات برای ردیابی زمان بروز مشکل و رفع آن‌ها ارزشمند خواهند بود.
• آموزش کارکنان: آموزش کارمندان جدید، نه تنها به شما کمک می‌کند که رقبای خود را شکست دهید، بلکه عامل اصلی حفظ کارمندان خواهد بود. بر اساس گزارش لینکدین در خصوص یادگیری محل کار، اگر سرمایه‌گذاری بیشتری در توسعه شغلی وجود داشته باشد، بیش از 94 درصد از کارکنان ترجیح می‌دهند تا مدت بیشتری نزد کارفرمای فعلی خود به کار ادامه دهند.
• توسعه فرهنگ سازمانی: با استخدام افرادی که با چشم‌انداز شرکت هماهنگ هستند، اطمینان حاصل کنید که شرکت به ارزش‌های خود عمل نموده و اهداف تعریف شده تحقق می‌یابند.

الزامات مهم منابع انسانی برای کسب‌وکارهای کوچک و استارت‌آپی

پیاده‌سازی استراتژی‌های منابع انسانی در استارت‌آپ‌ها، کمی با موارد مشابه در شرکت‌های بزرگ و ساختار یافته متفاوت است. مهم‌ترین الزامی که باید در نظر گرفته شود، انعطاف‌پذیری کافی است. برای اغلب استارت‌آپ‌ها، انعطاف‌پذیری یک ویژگی بسیار کلیدی است. بنابراین، شما باید مدیریت منابع انسانی را به نحوی آغاز کنید که در کنار برآورده‌ نمودن نیازهای شرکت، انعطاف‌پذیری را برای کارکنان شما حفظ کند.

در مجموع، اولویت اصلی شما ایجاد و حفظ یک محیط کار سالم، ایمن و خلاق است. بر این اساس، سه ​​اصل اساسی وجود دارد که باید برای آن‌ها تلاش کنید:

1. افراد را ایمن نگه دارید: عملیات‌های مختلفی را که کارکنان شما در آن‌ها مشارکت دارند، بررسی نموده و خطرات مربوطه را ارزیابی کنید. آیا خطراتی مانند مواد شیمیایی سمی یا فضاهای کاری با طراحی ضعیف وجود دارد که می‌تواند به کارکنان آسیب برساند؟ این موارد را ثبت کنید و اقدامات ایمنی برای رفع آن‌ها را در اولویت قرار دهید.

2. حقوق و مزایا را جدی بگیرید: حقوق و مزایای کارمندان خود را به موقع و دقیق پرداخت کنید. درست است که برخی استعدادهای شغلی به دنبال هیجان، جذابیت کار با ایده‌های جدید و حتی اختیارات بیشتر در کار خود  هستند، اما فارغ از این موارد جانبی، باز هم حقوق و مزایا به‌عنوان عامل اصلی جلب رضایت کارکنان به شمار می‌آید. همیشه تفاوت خود با کارکنان را در نظر بگیرید. شما ایده‌ای در ذهن خلق نموده و برای تحقق آن تلاش می‌کنید و در این راه، شاید حاضر به گذشتن از همه چیز خود باشید. نباید انتظار داشته باشید که کارکنانتان هم تا همین حد اشتیاق داشته باشند!

3. قانون را درک کنید: مطمئن شوید که در مورد قوانین استخدامی ملی و محلی، به اندازه کافی اطلاعات دارید. سیاست‌های شفافی به منظور کمک به کارکنان برای درک حقوق خود و انتظارات سازمان ایجاد کنید. همچنین، اخبار صنعت را هم به دقت دنبال نموده و سعی کنید شرایطی هم‌سطح یا حتی بالاتر از رقبا برای کارکنان خود فراهم آورید.

در انرژی و هیجان یک محیط تازه راه‌اندازی شده، به راحتی می‌توان ایجاد خط‌مشی‌ها و رویه‌های استاندارد برای منابع انسانی را به تعویق انداخت. شاید زمانی که در تلاش برای تأمین بودجه، یافتن کارمندان و ایجاد منابع درآمدی برای کسب‌وکار هستید، این امر مهم به نظر نرسد، اما سعی کنید از تدوین و توسعه استراتژی منابع انسانی برای استارت‌آپ خود که هم‌راستا با سیاست‌های کلی کسب‌وکار است، غافل نشوید.

داشتن خط‌مشی‌های مشخص برای نوع پوشش، زمان تعطیلات، رعایت قوانین، آموزش و موارد دیگر به نفع شرکت شما خواهد بود و شما را برای موفقیت‌های آتی آماده می‌کند. برای مثال، استانداردهای لباس و پوشش کارکنان، به نوع کسب‌وکاری که در آن فعالیت می‌کنید بستگی دارد. استارت‌آپ‌ها معمولاً در قید و بند این موارد نیستند و احتمالاً با مجموعه‌ای از افراد مواجه خواهید بود که بخشی رسمی و اطو کشیده و بخشی هم ساده و راحت به سر کار می‌آیند. فارغ از نوع نگاه شما و آنچه کارکنان می‌پسندند، بهتر است انتظارات خود و دیگران را مشخص نموده و سعی کنید استانداردهایی حداقلی بر مبنای آن‌ها ایجاد کنید. مهم نیست که لباس غیررسمی باشد، اما مسلماً با لباس پاره و یا عبارات یا تصاویر نامناسب یا توهین‌آمیز در محل کار نمی‌توان حاضر شد.

چالش‌ها و اشتباهات رایج منابع انسانی در شرکت‌های نوپا

چالش‌های منابع انسانی زیادی برای شرکت‌های نوپا وجود دارد که از آن جمله، می‌توان به شناسایی استعدادها، فرآیند استخدام، نگهداری و توسعه منابع انسانی، اخراج افراد ضعیف و ... اشاره نمود. در حالی که بسیاری از این چالش‌ها در تمامی شرکت‌های بزرگ و کوچک مشترک است، اما برخی چالش‌های کلیدی و منحصربه‌فرد هم وجود دارد که استارت‌آپ‌ها بیشتر با آن‌ها سروکار خواهند داشت. برخی از این چالش‌ها عبارتند از:

1. روحیه کارکنان: راضی نگه داشتن کارمندان در شغلشان، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های منابع انسانی است. ایجاد محیطی که کارکنان را تشویق به کار و عملکرد بهتر نماید، به حفظ روحیه کارکنان کمک می‌کند. منابع انسانی می‌تواند با در نظر گرفتن سیاست‌هایی که اعتماد بین کارمندان و کارفرمایان را تقویت می‌کند، به ایجاد یک محیط کاری عالی کمک نموده و فرهنگی ایجاد کند که در آن، کارمندان از داشتن مکالمات باز و صادقانه احساس راحتی کنند. مطمئن باشید که این موضوع، ارزش زمان و سرمایه‌گذاری را دارد. کارمندان شاد و راضی، 20 تا 37 درصد بیشتر از کارکنان ناراضی بهره‌وری دارند. از آنجایی که استارت‌آپ‌ها اغلب روی خروجی تمرکز می‌کنند، نمی‌توانند متوجه عملکرد کارکنان شوند یا زمان زیادی را به این امر اختصاص دهند. زمانی که کارکنان احساس کنند کسی برای تلاش‌هایشان ارزش قائل نیست، مشارکت کاهش می‌یابد و در نهایت هم به جدا شدن از کسب‌وکار فکر می‌کنند. توجه به افراد و احساسشان از کار را جدی بگیرید. گفتنی است، برخی از شرکت‌ها از روش‌های غیر سنتی برای افزایش مشارکت، رضایت و شادی کارکنان استفاده می‌کنند. استفاده از مصاحبه‌های ویدیویی، اجازه دادن به کارمندان برای انتخاب زمان تعطیلات، ایجاد مرخصی اجباری، ارائه مشاوره، خلاص شدن از شر عنوان شغلی و ایجاد موقعیت‌های سفارشی، از جمله این استراتژی‌ها است.

2. ایجاد سیاست‌ها و فرآیندهای شرکت: یک اشتباه رایج شرکت‌های نوپا در حوزه منابع انسانی، این است که آن‌چنان به برنامه‌ریزی باور ندارند. آن‌ها فکر می‌کنند که در صورت بروز مشکلات، می‌توان به آن‌ها رسیدگی کرد، اما نیازی به طرح‌ریزی قبلی ندارند.

3. فرهنگ سازمانی: بسیاری از شرکت‌های استارت‌آپی اجازه می‌دهند که فرهنگ شرکتشان به خودی خود شکل بگیرد. با این حال، این یک تصمیم ضعیف است، زیرا ممکن است فرهنگی را در شرکت شما ایجاد کند که شما نمی‌خواهید. فرهنگ ضعیف شرکت، می‌تواند برای موفقیت کل سازمان شما مضر باشد.

4. جذب و استخدام کارکنان: استارت‌آپ‌ها عمدتاً افراد را از طریق شبکه شخصی خود استخدام می‌کنند که منجر به فرآیندهای استخدامی غیررسمی و حداقلی می‌شود. با این حال، همان‌طور که شما رشد می‌کنید و کارمندان جدید می‌آورید، این می‌تواند بسیار غیرحرفه‌ای به نظر برسد، زیرا نمی‌تواند برای کارکنان جدید جهت‌دهی کند. فرهنگ و ارزش‌های شرکت نادیده گرفته می‌شوند و اگر به درستی وارد نشوید، ممکن است کسب‌وکارتان با یک شهرت منفی در این زمینه مواجه گردد. به عبارت بهتر، به کارمندان نشان می‌دهید که سازمان شما بی‌نظم بوده و ارزش وقت آن‌ها را ندارد!

5. آموزش کارکنان: هنگامی که استارت‌آپ خود را راه‌اندازی می‌کنید، ممکن است به دلیل محدودیت در منابع، از آموزش کارمندان صرف‌نظر کنید. در حالی که آموزش کارکنان به زمان و منابع نیاز دارد، عدم انجام این کار ممکن است حتی پرهزینه‌تر باشد. «IBM» مطالعه‌ای انجام داد و دریافت که اگر کارمندان آموزش و توسعه مورد نیاز خود را دریافت نکنند، ۱۲ برابر بیشتر احتمال دارد که شغل خود را ترک کنند. با توجه به این‌که هزینه استخدام یک کارمند جدید برای جایگزینی یک کارمند قدیمی می‌تواند تا 30 درصد حقوق آن موقعیت شغلی باشد، باید به‌طور جدی نگران جدا شدن کارکنان خود باشید. توانایی منابع انسانی برای ارائه آموزش در استارت‌آپ‌ها، دارایی ارزشمندی است که اگر می‌خواهید استعدادهای شغلی برتر را استخدام و حفظ کنید، نباید از آن غافل شوید.

مرجع: «bamboohr»