تیمی از مؤسسات مختلف، تحت رهبری وزارت انرژی آمریکا، نوعی کاتالیست جدید تولید نموده‌اند که قادر به تجزیه پلاستیک و تولید محصولات جدید و باارزش از آن‌ها است. این فناوری منحصربه‌فرد که در آزمایشگاه آمس (Ames)، وابسته به وزارت انرژی آمریکا توسعه یافته و از نانوذرات سیلیس بهره می‌برد، گامی بزرگ در مقابله با بحران رو به رشد آلودگی جهانی پلاستیک‌های یک‌بارمصرف محسوب می‌شود.

بازیافت پلاستیک، موضوع جدیدی نبوده و از دهه‌ها پیش، محققین در پی یافتن راهی مقرون‌به‌صرفه و کارآمد برای بازیافت حجم عظیم مواد پلاستیکی آلاینده‌ محیط‌زیست هستند. با این حال، فرآیندهای فعلی برای دستیابی به این هدف، آن‌چنان موفق نبوده‌اند. از یک‌سو، این روش‌ها صرفه اقتصادی لازم را نداشته و از سوی دیگر، پلاستیک‌های زائد را به موادی با درجه کیفی پایین‌تر و کم‌مصرف تبدیل می‌کنند که طبیعتاً راهکار مناسبی برای مقابله با حجم بالای پلاستیک‌های یک‌بارمصرف تولید شده نخواهد بود. این خلأ بزرگ، دولتمردان کشورهای توسعه‌یافته را بر آن داشته که سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی در این حوزه داشته و راهکارهایی جدی بیابند.

کاتالیست ابداعی آزمایشگاه آمس، قادر به تجزیه و بازیافت پلاستیک‌های پلی‌الفین (Polyolefin)، مانند پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن بوده که به شکل گسترده‌ای در صنایع غذایی و بهداشتی (بطری شیر، ظروف نگهداری غذا، بطری شامپو، انواع اسباب‌بازی و ...) مورد استفاده قرار می‌گیرند. به‌همین دلیل، این روش کمک زیادی به حذف پلاستیک‌های زاید از محیط‌زیست و بازگشت آن‌ها به چرخه‌های تولیدی می‌نماید. کاتالیست‌های مذکور، از نانوذرات سیلیس متخلخل تشکیل‌شده که شامل یک هسته پلاتینی با نقاط فعال می‌باشد. به‌کمک طراحی خاص استفاده شده در این کاتالیست‌ها، امکان تبدیل زنجیره‌های طولانی‌تر پلیمری به تکه‌های کوچک‌تر یکنواخت فراهم شده که پتانسیل بکارگیری مجدد در محصولات مفیدتر نهایی را خواهند داشت. در نتیجه، از این فرایند می‌توان برای تولید سوخت، حلال‌های شیمیایی و روغن‌های روان‌کننده استفاده نمود.

ونیو هوانگ (Wenyu Huang)، از محققین آزمایشگاه آمس که تخصص ویژه‌ای در توسعه کاتالیست‌های نانویی دارد، در خصوص فناوری مذکور ابزار داشته: «این نوع از فرآیند کاتالیز، پیش از این هرگز بر مبنای مواد معدنی طراحی نشده است. ما توانستیم نشان دهیم که روند کاتالیزوری، توانایی انجام چندین مرحله تجزیه یکسان بر روی یک مولکول، قبل از آزاد کردن آن را دارد». گفتنی است که مجموعه فعالیت‌های تحقیقاتی صورت گرفته برای توسعه این فناوری، با هدایت آزمایشگاه آمس و مشارکت محققینی از دانشگاه‌های کارولینای جنوبی (University of South Carolina)، کرنل (Cornell University) و نورثوستر (Northwestern University) و همچنین آزمایشگاه ملی آرگون (Argonne National Laboratory) صورت گرفته است.

مرجع: «Nanowerk»