یکی از فاکتورهای مرگبار برای بیشتر بیمارانی که به ویروس کووید-19 مبتلا شده و در بخش مراقبت‌های ویژه بستری هستند، واکنش‌های سیستم ایمنی بدن، معروف به طوفان سیتوکسین (Cytokine Storm) است. سیتوکسین، پدیده‌ای بسیار پیچیده و شامل التهابات کنترل نشده‌ای است که حتی می‌تواند مرگ بیمار را به همراه داشته باشد. تحقیقات اخیر دانشمندان فرانسوی و برزیلی، نشان می‌دهد که فناوری نانو، قادر به تحویل دارو به بافت‌های آسیب‌دیده و خاموش کردن این طوفان می‌باشد. دستاورد جدید، شامل یک نانوذره چند دارویی است که با استفاده از یک ترکیب ضدالتهابی تولید شده در بدن و نوعی چربی طبیعی در بدن، تولید شده است.

از اواخر سال 2019، ویروسی اسرارآمیز و به شدت مسری گریبان مردم اقصی نقاط جهان را گرفته و قربانیان فراوانی را به جای گذاشته است. هنوز هم مشخص نیست که چرا برخی تنها علائم خفیف، شامل تب و خستگی را تجربه نموده و در مقابل برخی افراد که جوانان را هم شامل می‌شود، به شدت درگیر بیماری می‌گردند. در موارد حاد، پاسخ بدن به صورت یک واکنش ایمنی خارج از کنترل است که با آسیب رساندن به سلول‌ها، مشکلات فراوانی را برای سلامتی بیمار ایجاد می‌کند. ابزارهای بسیار کمی برای مقابله و کنترل این التهابات کنترل نشده وجود دارد و همین مسئله، باعث شده تا گروهی از محققین، بر روی ایده‌ای جدید کار نمایند. آن‌ها معتقدند که نانو فناوری، می‌تواند ابزاری قدرتمند برای کنترل این التهابات باشد.

فرآیندهای التهابی خارج از کنترل، می‌توانند منجر به آسیب سلول‌ها در سرتاسر بدن شده و در صورت عدم رسیدگی به موقع، نارسایی اندام‌ها و مرگ بیمار را به همراه خواهند داشت. دکتر پاتریک کوورور (Patrick Couvreur)، از مؤسسه تحقیقاتی گالین پاریس (Institute Galien Paris-Sud)، در این خصوص ابراز می‌دارد: «کلید اصلی طوفان سیتوکسین، اتصال بین التهاب و استرس اکسیداتیو (Oxidative stress) است که این دو فرآیند با کمک به یکدیگر، یک چرخه مرگبار را ایجاد می‌کنند. در حال حاضر، هیچ درمان قطعی برای این تلاطم خطرناک وجود ندارد و برخی داروهای ضدالتهابی، مانند کورتیکو استروئیدها هم، به دلیل اثرات منفی بر ترمیم بافت‌ها، عملکرد مؤثری نداشته‌اند».

اما هنوز امیدواری‌هایی وجود دارد. یافته‌های جدید، شامل استفاده از فرمولاسیون نانوذره آدنوزین (Adenosine) که یک ترکیب ضدالتهابی طبیعی تولید شده در بدن است، نشان می‌دهد که این دارو می‌تواند نتایج بسیار خوبی را بر جای گذارد. محققین با افزودن آدنوزین به اسکوآلن (Squalene) که نوعی چربی طبیعی در بدن است، یک نانوذره چند دارویی تولید کرده‌اند که خواص ضدالتهابی قدرتمندی دارد. آزمایش این فناوری نانویی، بر روی موش‌های دچار عفونت حاد خونی (شبیه به طوفان سیتوکسین در بیماران مبتلا به ویروس کرونا)، تغییرات سریع به‌ویژه در اندام‌های مهم نظیر کلیه و ریه (در کمتر از 4 ساعت) را نشان داده است. این موفقیت، امیدواری برای یافتن درمانی کارآمد و سریع برای التهابات ناشی از کرونا ویروس را افزایش داده است. با این وجود، تجاری‌سازی این فناوری دارویی، منوط به آزمایشات بیشتر و بررسی نحوه واکنش دارو بر روی انسان است.

مرجع: «Health 24»