نانو فناوری سبز، تلاش برای سازگاری بیشتر نانو مواد با محیط‌زیست
محیط‌زیست یکی از داغ‌ترین موضوعات مرتبط با فناوری نانو به حساب می‌آید که ذهن بسیاری از محققین، سیاست‌گذاران و حتی عموم مردم را به خود جلب نموده است. با این حال و علی‌رغم چند دهه تحقیق، نتیجه‌گیری قطعی پیرامون تأثیرات زیست‌محیطی نانو ذرات، دشوار است. اما چرا این‌گونه است؟ آخرین تلاش‌ها برای ارزیابی سازگاری زیستی مواد نانویی چیست و چه آینده‌ای برای آن می‌توان پیش‌بینی نمود؟
برای نانوتکنولوژیست‌های اولیه، بحث پیرامون اثرات زیست‌محیطی نانو فناوری و تدوین یک سناریو جامع و آینده‌نگر، عملاً ناممکن بود. این امر ادامه داشت تا این‌که در ابتدای سال 1986 میلادی، سناریویی بدبینانه مبنی بر این‌که مواد نانویی، تمامی مواد بیولوژیکی موجود در زمین را بلعیده و نوعی ماده لزج خاکستری تحت عنوان «Gray Goo» بر جای می‌گذارند، مطرح شد. این ایده، امروزه کاملاً منتفی شده و به‌عنوان فرضی نادرست مطرح است که بیشتر جنبه تخیلی و فانتزی دارد. در یک دهه اخیر و با پیشرفت‌های صورت گرفته در حوزه نانو فناوری که به طیف وسیعی از کاربردهای تجاری‌سازی شده از این فناوری منجر شده است، دیدگاه‌ها در زمینه خطرات نانو فناوری به کلی تغییر یافته است. این مسئله، به گونه‌ای است که به گفته «بوریس لائو»، مهندس محیط‌زیست دانشگاه ماساچوست، این موضوع از «نانو خطرناک است»، به «نانو می‌تواند ایمن گردد»، تبدیل شده است.
یک نکته کلیدی که باید به آن اشاره نمود، معدود بودن پروتکل‌های مرتبط با استفاده ایمن از نانو مواد (چه در فرآیند تولید و چه در مصرف محصولات نهایی) است که بیشتر به دلیل خواص شگفت‌آور این مواد است. به عبارت بهتر، ویژگی‌های منحصربه‌فرد نانو مواد، ارزیابی ریسک‌های احتمالی را نیز بسیار دشوار می‌سازد. اثرات وابسته به اندازه نانو ذرات، مانند ویژگی‌های الکتریکی، نوری، ترمودینامیکی و مکانیکی، موجب می‌شوند تا عملکرد بهینه هر یک از این اثرات، از طریق تغییرات بسیار کوچک در اندازه، شکل و یا ترکیب نانو ذرات، صورت گیرد و بدیهی است که امکان ارزیابی خطرات ایمنی مرتبط با آن‌ها، کار ساده‌ای نخواهد بود.
جدیدترین روند در زمینه ایمنی فناوری نانو، تلاش‌های محققین برای سازگاری هر چه بیشتر نانو مواد با محیط‌زیست است که می‌توان آن را در مفهومی تحت عنوان «نانو فناوری سبز» توصیف نمود. استفاده از قارچ‌های استخراج شده از خاک و غوطه‌ور نمودن آن در محلول نیتروژن مایع جهت تولید نانو ذرات نقره با سازگاری بیشتر زیستی و یا استفاده از عصاره‌های گیاهی مرتبط با طعم دهنده‌های دارچین و وانیل که می‌توانند برای تولید اکسید آهن و نانو ذرات مورد استفاده در درمان بیماری سرطان استفاده شوند، از آخرین تلاش‌های دانشمندان برای ایمن‌سازی هر چه بیشتر نانو مواد محسوب می‌شود.
مرجع: «Physics World»
هنوز نظری وارد نشده است!
نظر خود را ارسال نمایید
پست الکترونیکی شما انتشار پیدا نمی کند.