تجارت تنها جنبه‌ای نیست که بسیاری از کشورها همچون آمریکا و چین را به عرصه رقابت کشانده است. تلاش همه‌جانبه برای برتری نظامی، یکی دیگر از جنبه‌های رقابت بین این دو ابرقدرت جهان است که فناوری و دانش، نقشی کلیدی برای توسعه هر چه بیشتر آن، ایفاء می‌نماید. بررسی‌ها حاکی از آن است که رباتیک، هوش مصنوعی و فناوری نانو، به عنوان سه شاخه حیاتی از فناوری، در خط مقدم برنامه‌های توسعه توان نظامی و ساخت اسلحه‌های پیشرفته این کشورها، جولان می‌دهد. در این میان، کاربردهای نظامی نانو فناوری بر خلاف دو حوزه دیگر که به خوبی در تبلیغات رسانه‌ها نمود دارند، آن‌چنان در معرض دید قرار نگرفته است.

فناوری نانو با ایجاد ویژگی‌های منحصربه‌فردی در مواد و کاربردهای وسیعی که در حوزه‌های مختلف، اعم از ساخت تجهیزات، انواع پوشش‌دهی و کوچک‌سازی تراشه‌ها و ... دارد، می‌تواند یک ابزار بسیار کارآ برای طراحی و تولید سلاح‌های بسیار مخرب باشد. به عنوان مثال، تولید میکرو ربات‌ها، سلاح‌های زیستی حاوی نانو ذرات و انواع لباس‌های نظامی، امروزه در دستور کار برنامه‌های توسعه‌ای بسیاری از ارتش‌های پیشرفته در جهان قرار گرفته است.

پوشش‌های هوشمند که شاید بتوان آن را مرسوم‌ترین کاربرد نانو فناوری در حوزه صنایع دفاعی دانست، لباس‌هایی با وزن بسیار کمتر و در عین حال، با قابلیت تحمل شرایط دمایی مختلف، سطوح مقاوم در برابر خراش و ضربه را به کمک فناوری نانو به ارمغان آورده که می‌توانند نقشی پررنگ در انعطاف‌پذیری و چابکی سربازان ایفاء نمایند.

پوشش‌های بدون نیاز به رنگ‌آمیزی، کمک‌های سریع‌تر پزشکی، انواع پهپادهای نانویی و حتی هواپیماهای سبک‌تر و دارای مصرف سوخت کمتر، از کاربردهای به نسبت جدیدتر نانو فناوری در صنایع نظامی است. ارتش آمریکا، حتی ایده ایمپلنت‌های پزشکی و مفاهیمی مانند تغییر در فیزیولوژی بدن انسان را دنبال نموده و از اواخر سال 2001 میلادی، در کارگاه‌های این نهاد، ایمپلنت‌های عملکردی عصبی، دستگاه‌های بیولوژیکی و کامپیوترهای مینیاتوری کاشته شده در بدن، مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته‌اند.

گفتنی است، از سال 2012 میلادی، آمریکا در قالب برنامه ابتکار ملی نانو فناوری، بیش از 3.7 میلیارد دلار در این حوزه سرمایه‌گذاری نموده است. این در حالی است که اتحادیه اروپا و ژاپن نیز، به ترتیب 1.2 میلیارد دلار و 750 میلیون دلار را به توسعه فناوری نانو اختصاص داده‌اند. وزارت دفاع آمریکا، فناوری نانو را یک حوزه توانمند و اثرگذار می‌داند که با توجه به ماهیت گسترده و بین‌رشته‌ای آن، نیاز به بالاترین سطح از توجه و هماهنگی، جهت تجاری‌سازی موفق محصولات نظامی توسعه‌یافته دارد.

مرجع: «Sociable»