امروزه نانو فناوری، به صورت گسترده‌ای در صنایع و حوزه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از کاربردهای این فناوری نوظهور، کشاورزی است که از آن، برای تحویل اثربخش مواد غذایی به گیاه، تولید کودها و آفت‌کش‌های جایگزین نمونه‌های شیمیایی مضر فعلی و حتی نگهداری بهینه مواد غذایی، استفاده می‌شود.

در همین راستا، ایران نیز به‌عنوان یکی از کشورهای پیشرو در حوزه نانو، سعی دارد تا فناوران و محققین فعال در این حوزه را به سمت‌وسوی توسعه کاربردهای جدید در صنایع غذایی و کشاورزی و تجاری‌سازی آن‌ها رهنمون سازد. در همین راستا، تفاهم‌نامه‌ای بین شرکت خدمات حمایتی کشاورزی و ستاد ویژه‌ توسعه‌ فناوری‌ نانو منعقد گردیده است که می‌تواند همکاری‌ها در توسعه فناوری نانو در کشاورزی و منابع طبیعی را ارتقاء دهد. هدف اصلی از این تفاهم‌نامه که در تاریخ دهم دی‌ماه سال جاری به امضاء رسیده است، ایجاد همکاری‌های علمی، پژوهش‌های کاربردی و فنی نهاد‌های کشاورزی و به‌کارگیری ظرفیت‌ها و کاربردهای فناوری نانو در حوزه‌های مختلف کشاورزی است. بهبود کیفیت و کارایی انواع کودها و سموم کشاورزی، بسته‌بندی مواد و ارتقاء میزان بهره‌وری ماشین‌آلات کشاورزی، از نتایج عملیاتی شدن تفاهم‌نامه فوق محسوب می‌شود.

بر اساس توافق‌های صورت گرفته، «بررسی، معرفی و به اشتراک‌ گذاشتن آخرین یافته‌های جهانی مرتبط»، «برنامه آموزشی تخصصی» و «اخذ تأییدیه‌های لازم برای محصولات و فناوری‌های توسعه‌یافته، مانند تأییدیه نانومقیاس»، از مهم‌ترین مواردی است که از سوی کمیته مشترک، مورد توجه قرار خواهد گرفت.

دکتر «سعید سرکار»، دبیر ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، با تأکید بر پتانسیل‌های قابل‌توجه کشاورزی و قابلیت‌های فناوری نانو در جلوگیری از واردات، افزایش صادرات، ایجاد اشتغال و تولید محصولاتی با ارزش‌افزوده، اظهار داشت: «شرکت خدمات حمایتی کشاورزی، با ابزارهایی که در بازار محصولات مورد استفاده در کشاورزی در دست دارد، می‌تواند تقاضا برای تحقیق و توسعه ایجاد کند، تا تحقیقات در این عرصه، هدفمند شوند. فناوری نانو، ضمن ایجاد ارزش‌افزوده، اگر مقرون‌به‌صرفه نباشد، توجیه اقتصادی ندارد. بنابراین با این رویکرد، محققان و فناوران نانو، برای مشکلات راهکار ارائه خواهند کرد.»

گفتنی است، موضوع غذا و کشاورزی از چالش‌های بزرگ پیش روی بشر به شمار می‌رود که در صدر اولویت‌های سازمان‌های بزرگ بین‌المللی، مانند سازمان ملل متحد قرار دارد. این سازمان، همه‌ساله به مناسبت روز جهانی غذا (16 اکتبر)، موضوعی در زمینه غذا و کشاورزی انتخاب می‌کند تا در آن روز، به جامعه نسبت به این موضوع آگاهی دهد. به گفته این سازمان، کشاورزی و فعالیت‌های روستایی، منبع اصلی درآمد سه‌چهارم از مردم فقیر جهان هستند و همین موضوع، موجب شده است تا در سال 2017 میلادی، بر چالش‌هایی متمرکز شده که موجب مهاجرت اجباری برای کشاورزان شده است. سازمان ملل می‌گوید: «سهم عظیمی از مهاجران، از مناطق روستایی می‌آیند که در بین آن‌ها، بیش از 75 درصد، از عدم امنیت غذایی رنج می‌برند و به امرار معاش از راه کشاورزی و منابع طبیعی، وابسته‌اند.»

بدیهی است که افزایش بهره‌وری در صنایع غذایی و کشاورزی از طریق به‌کارگیری فناوری نانو، می‌تواند جلوی این سیل مهاجرت را گرفته و علاوه بر رفع چالش کمبود مواد غذایی، به کسب‌وکارهای خرد در این حوزه، رونقی دوچندان بخشد. امروزه، کارآفرینان و سرمایه‌گذاران مخاطره‌پذیر، به پتانسیل‌های این حوزه پی برده اند؛ به‌طوری که استارت‌آپ‌های حوزه کشاورزی و فناوری‌های مرتبط با آن، در سرمایه‌گذاری مراحل ابتدایی، در نیمه‌ اول سال 2017، بیش از 1.13 میلیارد دلار، سرمایه جذب نموده‌اند که بر اساس گزارش «AgFunder AgriFood Tech»، رشدی 56 درصدی را در مقایسه با سال گذشته نشان می‌دهد.

شایان ذکر است که در راستای حمایت‌های فراوان صورت گرفته از محققین و کارآفرینان ایرانی، نانومچ نیز از طرح‌های نانویی حوزه کشاورزی حمایت نموده و آن‌ها را در مسیر تجاری‎سازی، همراهی می‌نماید که به عنوان مثال، می‌توان به طرح‌های «نانو آفت‏کش ارگانیک اچکا»، «نانوآفت‌کش‌های نور تخریب‌پذیر» و «نانو غشای سرامیکی جهت تولید کنسانتره آب‌پنیر» اشاره نمود.