ربکا اسپنسر از دانشگاه یومس آمهرست، و همکارانش اوما کارمکار از دانشکده کسب و کار هاروارد، و باباشیو از دانشکده کسب و کار استنفورد تحقیقی را انجام داده و طی آن از گروهی از افراد خواستند چند کیف لپ‌تاب را برای خرید احتمالی ارزیابی نمایند. به گروه اول کاتالوگی در مورد مزایا و معایب هر محصول داده شد تا آن را مطالعه کنند. گروه دوم این اطلاعات را در ساعات پایانی روز کمی قبل از این که به خواب بروند، و گروه سوم اطلاعات را فردا صبح و در شروع روز جدید دریافت کردند. دوازده ساعت بعد از افراد خواسته شد تا یکی از کیف‌ها را انتخاب کرده و سؤالاتی را در مورد محصول انتخابی و میزان رضایتشان از انتخاب خود پاسخ دهند. به نظر می‌رسید افرادی که فرصت بیشتری برای فکر کردن داشته‌ بودند از شنیدن این موضوع کمی نگران شدند.

چالش: آیا تصور عامه مردم در مورد اینکه بعد از یک خواب راحت در شب توانایی مغز برای تفکر بهبود پیدا می‌کند یک داستان و افسانه است؟ آیا واقعاً استراحت قبل از تفکر نتیجه سوئی بر تصمیمات انسان دارد؟

پروفسور اسپنسر از تحقیق انجام شده حمایت می‌کند.

 اسپنسر: مشخص بود افرادی که همان روز تصمیم‌گیری کرده بودند نسبت به افرادی که فرصت فکر کردن داشتند احساس بهتری در مورد انتخابشان دارند. اما با این وجود، افرادی که قبل از تصمیم‌گیری استراحت کرده بودند تردید بیشتری داشتند. این نتیجه ما را شگفت‌زده کرد. ما فکر می‌کردیم اطلاعات بیشتر آن‌ها در مورد محصول به رضایت آن‌ها از انتخابشان منجر خواهد شد، اما در واقع افراد چنین احساسی نداشتند.

مجله کسب و کار هاروارد: تبریک میگوییم. تحقیقات شما نظریه سنتی غالب در ارتباط با تصمیم‌گیری‌های بزرگ را باطل می‌کند.

من چنین صحبتی نکردم. به نظر من این درست نیست که بگوییم کمی استراحت قبل از تصمیم‌گیری هیچ فایده‌ای ندارد. ما می‌دانیم که هنگام خواب، مغز فرآیندهایی را انجام می‌دهد که به ما در تصمیم‌گیری بهتر کمک می‌کند. از لحاظ عصب‌شناسی، اطلاعات از حافظه کوتاه‌مدت ما پاک‌ شده و به حافظه بلندمدت منتقل می‌شوند. بنابراین اعتقاد معروفی که خوابیدن به شما احساس سرزندگی می‌دهد درست است. این موضوع نه تنها بر روی اطلاعات جدیدی که به مغز منتقل می‌شود تاثیر دارد، بلکه به نظر می‌رسد تأثیرات شگفت‌انگیزی نیز بر اطلاعات قدیمی ما داشته باشد.

استراحت کردن چه تأثیری بر اطلاعات قدیمی ما دارد؟

موضوع تنها این نیست که افرادی که بیشتر به یک موضوع فکر می‌کنند اطلاعات بیشتری نیز به یاد می‌آورند؛ ما با بررسی تعداد ویژگی‌های مثبت و منفی این تحقیق متوجه شدیم افرادی که بیشتر به یک موضوع فکر می‌کنند احتمال این که ویژگی‌های مثبت موضوع را به خاطر بیاورند بیش از این است که ویژگی‌های منفی یک موضوع به ذهن آن‌ها خطور کند.

آیا استراحت باعث می‌شود ما مثبت اندیش‌تر شویم؟

این همان مسئله‌ایست که باعث تعجب ما نیز شده است. تحقیقات بسیاری نشان داده‌اند که بعد از خواب ما بیشتر مسائل منفی را به  خاطر می‌آوریم. البته بسیاری از این تحقیقات خصوصیات منفی را با خصوصیات خنثی مقایسه کرده بودند، نه خصوصیات منفی با مثبت را. بنابراین احتمالاً در زمینه تصمیم‌گیری، خواب کمک می‌کند تا ما بر روی نکات مثبت قضیه تمرکز کنیم.

چرا افرادی که ویژگی‌های مثبت بیشتری را به خاطر آورده بودند رضایت کمتری از انتخاب‌هایشان داشتند؟

احتمالاً به این دلیل که تصمیم‌گیری هنگامی که دو ویژگی مثبت را با هم مقایسه می‌کنیم سخت‌تر از شرایطی است که یک ویژگی مثبت را با یک ویژگی بد مقایسه می‌کنیم. به گمان من علت سردرگمی افراد این است که به چیزهای خوبی فکر می‌کنند که آن‌ها را انتخاب نکرده‌اند. این احتمال وجود دارد – و البته به بررسی‌های بیشتر نیاز دارد- که وقتی ما از افراد علت تصمیمشان را جویا می‌شویم، آن‌ها احساس می‌کنند که تصمیم نادرستی گرفته‌اند؛ اما بعد از مدتی آن‌ها به این نتیجه خواهند رسید که تصمیمشان درست بوده است.

آیا می‌توان از نتایج تحقیق شما برای تصویب قانون استراحت اجباری در طول ساعات کاری روزانه استفاده نمود؟

ما تحقیقات بسیاری را در زمینه استراحت کوتاه یا به اصطلاح عامه "چرت زدن" انجام داده‌ایم. چرت زدن همانگونه که برای بزرگسالان سودمند است، به همان اندازه برای کودکان خردسال نیز مفید است. تفاوت اینجاست که تأثیر بی‌خوابی بر حافظه و پردازش اطلاعات در کودکان بیش از افراد بزرگسال است، به همین دلیل است که چرت زدن بیشتر برای کودکان رخ می‌دهد تا بزرگسالان. هرچند، در این تحقیق خاص، ما افرادی را که چرت زده بودند از جامعه آماری خود حذف کرده بودیم، به همین دلیل نمی‌توانم در این زمینه کمکی به شما داشته باشم.

انتخاب یک کیف لپ‌تاب، نمونه‌ای از یک مشکل پرمخاطره در دنیای واقعی نیست. هنگامی که ما در مورد استراحت پیش از تصمیم‌گیری صحبت می‌کنیم، بیشتر منظورمان بر روی انتخاب‌های بزرگ و چالش‌برانگیزی است که در زندگی پیش رو ما قرار می‌گیرند. یا اگر بخواهیم واضح‌تر صحبت کنیم منظورمان دوراهی‌هایی است که ممکن است یک فرد را در سخت‌ترین شرایط قرار دهند. آیا در این شرایط اندکی استراحت و تأمل قبل از تصمیم‌گیری بهتر است؟

به نکته درستی اشاره فرمودید. اشخاصی که ما از آن‌ها در این تحقیق استفاده کردیم احتمالاً تا حدی تردید داشتند، چراکه آن‌ها واقعاً برای خرید یک کیف لپتاب به بازار نیامده بودند. در محله بعدی ما قصد داریم این تحقیق را در شرایط واقعی‌تری انجام دهیم - به طور مثال افرادی که قصد خرید یک دوربین عکاسی به صورت آنلاین را دارند، جامعه آماری مناسبی برای این منظور به شمار می‌روند- چرا که نیازهای واقعی و اطلاعات بیشتری وجود دارد که می‌تواند بر کیفیت تصمیم‌گیری افراد تأثیرگذار باشند. اما وقتی شما درگیر تصمیم‌گیری‌های بزرگ‌تری مانند تعدیل نیرو بخشی از کارمندان خود می‌شوید این موضوع پیچیده‌تر می‌شود. مغز شما پردازش‌های بسیاری را انجام داده و اطلاعات زیادی را به حافظه بلندمدت منتقل می‌سازد. با این وجود اگر این موضوع درست باشد که بعد از یک استراحت کوتاه مغز بیشتر خصوصیات مثبت را به خاطر می‌آورد، ما به شما توصیه می‌کنیم که قبل از تصمیمات مهم کمی استراحت کرده و بیشتر تفکر کنید. تصمیم‌گیری در چنین مواردی استرس‌زا خواهد بود چرا که شما در حال مقایسه چندین خصوصیت مثبت با هم هستید. به شخصه می‌توانم تصور کنم که  این موضوع تا چه حد می‌تواند به عدم رضایت شما از تصمیم‌گیریتان منجر شود.

به نظر شما در صورتی که یک مهلت زمانی برای تصمیم‌گیری تعیین می‌نمودید، چه تغییری در نتایج این تحقیق حاصل می‌شد؟

استرس باعث اختلال در سیستم خواب می‌شود و کمبود خواب بسیاری از تأثیرات منفی را متوجه شخص می‌سازد. ترکیب استرس‌های اتمام مهلت زمانی، عمل تصمیم‌گیری و نیز کمبود خواب شرایط بغرنجی را برای فرد به وجود می‌آورد. ما در این تحقیق به دنبال چنین مسئله‌ای با چنین درجه دشواری نبودیم.

برخی افراد کم خوابیدن را مانند یک نشان افتخار می‌دانند. من از صحبت‌های شما حدس می‌زنم که شما معتقدید داشتن یک خواب خوب مهم‌تر است.

ما اکنون در مورد این موضوع اطلاعات زیادی داریم، و هیچ شکی وجود ندارد که شما به خواب نیاز دارید. بی‌خوابی کشیدن کمکی به شما نخواهد کرد. در بین افراد این تمایل وجود دارد که تا حدی که می‌توانند بیدار بمانند و در مورد آن غلو کنند. اما تحقیقات نشان می‌دهند که هر چه مدت ‌زمان بیشتری بیدار بمانید، تواناییتان در فهم جزئیات کمتر شده و سرعت واکنش شما  نسبت به مسائل بیرونی نیز کاهش می‌یابد. همچنین واکنش فرد به محرک‌های منفی بیش از آن که معقولانه باشد احساسی خواهد بود. خواب به ثبات و پایداری شرایط فرد کمک کرده و وقتی که شما نمی‌خوابید همه چیز خیلی سریع از کنترل خارج می‌شود.

ما می‌توانیم این موارد را در fMRI مشاهده کنیم. اطلاعات جدید وارد بخش hippocampus مغز می‌شوند؛ اگر این اطلاعات احساسی باشند، آمیگدال‌ها نیز درگیر شده و ممکن است یک سری واکنش‌های افراطی در بدن رخ دهد. اما خواب اطلاعات را به بیرون از بخش hippocampus انتقال می‌دهد، به همین دلیل است که هنگامی‌که از خواب برمی‌خیزید، حالت شادابی داشته و چالش‌های احساسی را با شدت کمتری احساس می‌کنید.

نظر شما در مورد نور آبی ساطع از نمایشگرها چیست؟ آیا این نور خواب را مختل می‌کند؟

در مورد این موضوع کمی اغراق شده است. در هنگام خواب، هر نوع نوری بد است؛ نور آبی کمی بیش از بقیه نورها. ایده مهم‌تر این است که نور خورشید برای بدن مفید است. وقتی که شما در یک اتاق کنفرانس بدون پنجره نشسته‌اید، ملاتونین در بدن شما آزاد می‌شود. شما در طول روز منابع ملاتونین خود را مصرف کرده و به همین دلیل در انتهای روز احساس خستگی و خواب آلودگی می‌کنید. اگر شما در یک دفتر کار می‌کنید، بدن شما در طول روز  نیاز دارد که مدت ‌زمان بیشتری در معرض نور خورشید قرار گیرید.

من هنوز تصمیم نگرفته‌ام که آیا ما باید از این مصاحبه استفاده کنیم یا خیر. به نظرم ممکن است قبل از آن به کمی تفکر بیشتر و مدت کوتاهی نیز خواب نیاز داشته باشم.( با لحن شوخی)

این عالیست. بدین ترتیب وقتی که بیدار شوید، فقط بخش‌های مثبت را به خاطر خواهید آورد.
منبع: HBR.org